Yeni Salgın Obezite

Obezite, Latince kökenli bir kelime olup “obedere” aşırı yemek yeme kökünden türetilmiştir. Eski tarihlerde zenginlik ve sağlık göstergesi olarak görülse de günümüzde pandemi haline gelmiş ciddi bir sağlık sorunudur.

Obezite, aşırı beslenmeye bağlı vücutta yağ dokusu artışı olarak tanımlanır. Enerji alımı ile harcanması arasında dengesizlik söz konudur, yani aldığımızdan daha az enerji harcadığımızda obezite oluşur. Yaşla beraber genellikle besin tüketimimiz azalmadığı halde ellili yaşlardan sonra hareketlerimizde azalma başlar.

Ülkemizde her 10 kişiden 6’sı fazla kilolu.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 1975 yılında, 2-19 yaş aralığındakilerin %1’den azı obez iken 2016’da kızların %6’sı erkeklerin %8’i obezdir. Türkiye’de ise 1997-1998 yıllarında yapılan TURDEP-1 çalışmasında erkeklerin %13’ü kadınların %30’u obez olarak bulunmuştur. 2010 yılında yapılan TURDEP-2 çalışmasında  ise erkeklerin %27’si kadınların %44’ü obez olarak bulunmuştur. Son yıllarda yapılan çalışmalar da ise ülkemizde her on kişinin altısı fazla kilolu veya obezdir.

Obezitenin matematiği: Beden Kütle İndexi (BKİ)

Obeziteyi tanımlamak için ağırlık(kg)/boy(m2) ile hesaplanan beden kütle indeksi (BKİ) formülü kullanılır. 

Buna göre: *BKİ 25-29 olduğunda “fazla kilolu”, 

  *30 ve üzerinde olduğunda ise obez olarak sınıflandırılır. 

BKİ’ni yaşlı hastalarda kullanmak çok güvenilir değildir. Çünkü yaşlanma ile birlikte görülen boyda kısalma, kas kütlesinde azalma ve yağ dokusunda artma ölçümün güvenirliliğini azaltmaktadır. 

Bel çevresi ile kalp sağlığı ilişkilidir. 

Bel çevresi ölçüsünün artışı, kalp damar hastalıkları ile ilişkilidir. Türkiye’de yapılan çalışma verilerine göre erkeklerde 100 cm’den, kadında 90 cm’den fazla ölçümler artmış bel çevresi olarak değerlendirilir.

2 saatten fazla ekran başında kalmak obeziteyi arttırıyor.

Obezitenin en sık nedeni aşırı kalori alınmasıdır. Genetik nedenler, akromegali, Cushing sendromu, hipotiroidi gibi endokrin hastalıklar, kortizon gibi bazı ilaçlar da obeziteye yol açabilse de bu nedenlere daha az rastlanır. Kadınlar için gebelik ve süt verme döneminde alınan kilolar daha sonra obeziteye zemin hazırlayabilir. Hareketsiz yaşam bir diğer önemli risk faktörüdür. Örneğin günde 2 saat ekran başında geçirmek obezite riskini %23 arttırır.

Obezite pandemi haline geldi.

Pandemi halini almış bu önemli sağlık sorunu kronik hastalıklara davetiye çıkararak yaşam süresinin kısalmasına neden olmaktadır. Obezite, diyabet, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, kanser, kalp damar hastalıkları, felç, eklem hastalıkları, depresyon ve uyku bozukluğu gibi pek çok hastalığa davetiye çıkarır.

Obezitenin tedavisinde psikolojik destek, davranış tedavisi, egzersiz, ilaç ve cerrahi tedaviler kullanılır. Çocukluk dönemindeki obezite, erişkin dönem obezitesi için risk oluşturduğundan bu yaşlarda gerekli önlemlerin alınması ileride gelişebilecek kronik hastalıkları önleyecektir.

Cicidoktorum diyor ki

Türkiye’de çocukların yüzde 22,5’inin yani 5 çocuktan birinin
şişman olduğunu biliyor musunuz?