İlaç İçmeyen Çocuklar İçin Öneriler
Çoğu yetişkin için bile ilaç içmek kolay değilken bir çocuktan severek ilaç içmesini beklememek gerekiyor. Her ne kadar ilaç sektörü çocuklar için hazırlanan ilaçlara bir takım aromalar katarak tadını cazip hale getirmeye çalışsalar bile ilaç içeceğini duyan çocuk tepki veriyor. Elinizde ilaç ölçeği ile çocuğunuzun arkasından koştuğunuzu ve hatta son çare olarak tehditleri savurduğunuzu görür gibi oluyorum.
İlaç kullanırken sadece semptomatik olmadan kar/ zarar oranına da dikkat etmek gerekiyor. Bazen bal da öksüren bir çocukta alternatif olabilir.
İlaç içmeyen çocuğa nasıl davranmalıyız?
İşte 20 öneri:
- Gülümseyin ve rahat davranın: yüz ifadenizin çocuğun üstünde ayna etkisi olduğunu unutmayın. Çocuklar bizim mimiklerimiz ve tarzımızdan taklit ederek öğrenir. Yine içmeyecek endişenizi ona yansıtmayın. İlaç içme işinin çok da üstüne düşülecek bir şey olmadığını ve rutin bir davranış olduğunu hissettirin. ilaçların zorla içilen şeyler oldukları algısı çocuklarda çabuk oturabiliyor ve bu yüzden bu algıyı kırmak ilk hedefiniz olmalı.
- Her çocuğun bir ilaç içme yöntemi vadır. Siz de çocuğunuzun ilacı hangi yöntem ile daha kolay bir şekilde tükettiğini bulmalı, daha sonraki seferlerde o yöntemle devam etmelisiniz.
- İnatla ilaç içmek istemeyen çocuğunuza karşı tutumunuzu sertleştirmeyin sakin ama ikna edici olmanız bu konuda oldukça önemlidir.
- “şurubunu içersen yakın zamanda hastalığın geçer ve daha güzel oyun oynayabiliriz” ya da “bu ilaç senin iyileşmen için yapıldı, sen sağlıklı ve mutlu ol diye” gibi… Unutmayın, tatlı söz yılanı deliğinden çıkarırmış
- İlacın dozunu küçük parçalara bölün: Tek seferde tamamını yutmak sorun olabilir yada kusmayla sonuçlanabilir. Bu durumda bölünmüş dozları yavaş yavaş verin.
- Bir yiyecekle karıştırarak sunun: İlacın kokusunu ve tadını bastırabilecek bir yiyeceğe ilacı katabilirsiniz. Ancak bazı ilaçların bazı yiyeceklerle etkileşimi olabileceği için bunu mutlaka doktorunuza danışın. Bir dikkat etmeniz gereken şey de çok büyük miktarda yiyeceğe ilacı karıştırırsanız tüm porsiyonu bitirmesi gerektiği. Zaten hasta olan ve iştahı az alan çocukta bunu da göz önüne alarak 1-2 kaşık yiyecekle karıştırmak uygun olacaktır.
- İlaç içmekte direnen çocuğunuzun dik pozisyonda olmasına dikkat edin. Eğer çocuğunuz küçük ise 45 derece açı ile başını dik pozisyona getirin. Bu ilacın aspirasyon (boğulma) riskini azaltır.
- İlacınız şurup ise ağzın ortasından değil yandan yanak içinden yavaşça sızdırarak vermeniz öğürme refleksini azaltarak kusmayı engeller.
- Bazen ilaç ölçeği yada kaşık çocukları korkutabilir. Bu durumda şırınga ile damlatarak vermeyi deneyebilirsiniz.
- Her zaman olduğu gibi işin içine eğlence katın. Mesela kutunun içindeki ilacın rengini tahmin etme oyunu oynayabilir veya tadının neye benzediğini bulmaya çalışabilirsiniz.
- Ona hangi renk ilaç içmeyi tercih ettiğini sorun. Onun fikrini almak çocuğunuzu rahatlatır. Elinizdeki rengi ufak oynamalarla değiştirebilirsiniz. Örneğin pekmez yada portakal / vişne suyu katarak… yada dondurmaya karıştırarak verebilirsiniz.
- Bazen çocuğunuzla rolleri değişmek işe yarayabilir. Siz de aynı renkte bir sıvı gıdayı ilaç ölçeğinde çocuğunuzun elinden içmeyi deneyebilirsiniz.
- Çocuğunuzun daha önce rahat içtiği ilaçları not edin ve doktorunuza reçete ederken tadı daha iyi olabilecek muadillerinden seçmesinde yardımcı olun. İki doz yerine tek doz kullanılan ilaçları tercih edin.
- Ona ilaç içmediği zaman hastalığının nasıl ilerleyebileceğini ve sonuçlarının neye varacağını söyleyin. Ancak asla tehdit etmeyin.
- İçtiğinde kocaman bir kucaklama ve övgüyle kutlayın.
- Çocuklarınıza ilacın görüntüsünü esas alarak onu içsin diye şeker gibi göstermeyin. Çünkü bu durumda ilacı beynine şeker olarak kodlayan çocuk onu tüketmek isteyecek ve ilaç zehirlenmelerine (intoksikasyon) yol açacaktır.
- Doktorunuzun yanında reçetenizi aldığınızda ilaçları günde kaç kez kullanması gerektiğini birlikte konuşun.
- En önemlilerinden biri de çocuğunuzu ilaç içmediği için asla tehdit etmeyin. Enjeksiyon vb… Eğer psikolojik olarak çocuğunuzu ilaçların korkunç şeyler olduklarına koşullarsanız ilaç içirmek her defasında daha zor olacaktır. Sakın ilaç içme ritüelini çok karmaşık, zorlu, tehditkar bir hale getirmeyin!
- Gereksiz ilaç kullanmayın.
- Reçetesiz ve tavsiye üzerine ilaç kullanmayın.
Yaşa göre çocuklara ilaç içirme teknikleri:
- yaş: Bebeği 45 derecelik açıyla tutun, elleri aşağıda ve başı destekli olmalı. Plastik bir şırınga ya da damlayla ya da bir biberon memesi aracılığıyla ağzının yan tarafından dilinin gerisine doğru ilacı damlatın. Yanak boşluğuna boşaltmayın, ilk fırsatta tükürür. Boğazına da boşaltmayın; boğulabilir. İlacın peşinden süt ya da meyve suyu verin.
1-4 yaş: Acılığı hafifletebilmek için; ilacı soğutun ya da içirmeden buz ya da buzlu yalamalıklar verin. İlacın peşinden de sevdiği bir içeceği içirin. Soğuk tat dokularını bir süreliğine çalışmaz hale getireceğinden ilacın tadı öğürtmez. İlaç, çikolatalı sos ya da meyve suyuyla karıştırılabilir. 1 ve 4 yaş arası çocuklar ilaca çok karşı koyar. Özellikle yiyecek-içecek seçen çocuklar içmek istemeyecektir. Çocuğun bu konudaki fikirlerini dinleyin. Gerekli işbirliği sağlanamazsa son çare olarak zorla içirin.
5-8 yaş: Bu çağdaki çocuklar ilacın gerçek amacını anlar. Himaye altında kendisi içebilir, kontrolü eline alabilir. Eğer ilacını almakta isteksiz ise bir ilaç takviminin üzerine çıkartmalar yapıştırarak içmesi teşvik edilebilir. Çiğneme ya da sıvı türde ilaçlar hoşuna gitmiyorsa yutmaya hazır olup olmadığına bakıp doktorundan ilaç istenmeli.