Deprem ve Benzeri Acil Durumlarda Beslenme

Beslenme sağlığın ön koşulu, temel belirleyicisidir. Doğal afet sırasında ve sonrasında yaşamın devamlılığını sağlamak için su ve besin alımının karşılanabilir olması, vücudun ihtiyaç duyduğu enerjinin yeterli miktarda alınması hayati önem taşır. Bu dönemdeki beslenmenin amacı, insanlara sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenme ortamının oluşturulabilmesini sağlamak ve kötü bir beslenmenin önüne geçmektir. Böylece depremzedelerin normal yaşantılarındaki beslenme düzenlerine olabildiğince çabuk geri dönebilmeleri sağlanabilir. 

Öncelik temiz su teminidir

Depremzedelere, deprem sonrasında kısa sürede temiz su ve mikrobiyolojik olarak güvenli, ve soğuk zincire ihtiyaç duymayacak yiyeceklerin sağlanması ve enerji, protein ve vitamin ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. Yaşlılar, bebekler, kadınlar, hamileler gibi afet sonrası desteğe ihtiyaç duyan ve besin yetersizliklerine karşı dayanıklılığı daha az olan gruplar öncelikli hale getirilmelidir. Bu dönemde yetersiz ve dengesiz beslenme anemi (kansızlık), malnütrisyon, çocuklarda büyüme geriliği, kardiyovasküler hastalıklar ve gastrointestinal hastalıklara sebep olabilir. Bu nedenle öncelikle diyabetli hastalar, özel beslenme ihtiyacı olan gruplar, gebeler, bebek ve çocuklar için deprem öncesi alınacak ekstra önlemler bu süreçteki beslenme yetersizlikleri risklerini azaltacaktır. 

Besinlerin son kullanma tarihine dikkat edin!

Bu gibi zamanlarında yemek hazırlamak zor olacağı için uzun raf ömrüne sahip, pişirme ihtiyacı bulunmayan gıdalar, hazır paketli gıdalar ve konserve ürünleri kullanmak gerekebilir. Böyle durumlarda mutlaka besin etiketi okunmalı. Son kullanma tarihi geçmemiş, tuz oranı daha az olan gıdalar tercih edilmelidir. Özellikle ilk günlerde konserve balık ve salamura besinler gibi çok tuzlu gıdalardan uzak durulmalıdır. 

Raf ömrü uzun besinler tercih edilmeli

Erken dönemde yani ilk 72 saatte beslenmeyi planlamak için ekmek, kek, bisküvi, konserve gıdalar, kuru gıdalar, meyve barları, kutu meyve suyu, uht süt, helva, zenginleştirilmiş bisküvi gibi hazır ve ulaşılabilir besinler tercih edilmelidir. Hacmi küçük, besin değeri ve enerjisi yüksek olmalıdır. Afet dönemlerinde acil durumlarda tüketilmek üzere üretilen yüksek enerjili bisküviler (HEB) de tüm nüfusa, özellikle hassas gruplara verilebilen, akut beslenme yetersizliğinin ve hassas gruplar için mikro besin eksikliklerinin önlenmesi için geçici olarak öğün yerine geçebilen gıdalardır.

AFET DURUMUNDA GÜNLÜK ALINMASI GEREKEN KALORİ NE KADARDIR?

İlk 72 saati atlattıktan sonra ise uzun dönem beslenme hizmetlerini devreye girer. Sıcak yemek dağıtımı başlanmalıdır. Acil durum ve afetlerde önerilen enerji miktarı yetişkinler için günde 2100 kkal’dir.  Günlük alınması gereken enerjinin %10’u proteinlerden, %17’si yağlardan geriye kalan %70’lik kısım ise karbonhidratlardan sağlanmalıdır. Buna ilaveten mikro besin alımları (vitamin-mineraller) yeterliyse hızlı toparlama başlayacaktır. Enerji miktarının ayarlanması için depolanması ve tüketilmesi zor olmayan besinler seçilmelidir. Bunlar arasında; kuru baklagiller, tahıllar, kuru meyveler, yağlar ve etler yer almaktadır. 

Emziren annelere destek olmak çok önemli

Afet durumunda emziren annelerin yaşanan psikolojik veya fizyolojik sorunlardan dolayı süt salgısında azalma, süt salgısının kesilmesi veya annenin yaşamını kaybetmesi gibi olası durumlarla karşılaşılabilir için. Bunun için mutlaka afet bölgesine formula bebek mamalarının tedariği de sağlanmalıdır. 

Bu dönemlerde beslenme planlamasının yapılması, yönetimi ve besin tedariği son derece önemli bir faktördür. Bu planlama yapılırken afete maruz kalan topluluğun demografik özellikleri, fizyolojik gereksinimleri ve besinlerin tüketilebilirliği de göz önünde bulundurulmalıdır. Beslenme planı, diyetisyen, doktor ve gıda mühendisleri ile fikir ve görüş paylaşımları yapılarak devlet, sivil toplum örgütleriyle ortaklaşa bir şekilde yürütülmelidir.

cici doktorum diyor ki…

Çadır Kentlerde emziren annelere özel çadırlar oluşturularak mahremiyet sağlanmalı.

Unutmayın anne sütü çocuklar için en iyi besindir.