Güneş Alerjisi

Güneş alerjisi, cildimizin güneş ışınlarına karşı aşırı bir hassasiyet göstermesi sonucu oluşan bir alerjidir. Güneş  ürtikeri veya güneşe bağlı kurdeşen olarak da bilinir. Cildin güneşe maruz kalan bölgelerinde  tekrarlayan, kaşıntılı kızarıklık, ödem, kabarıklık şeklinde olan kurdeşen ataklarıyla kendini  gösterir. Genellikle hafif bir alerji olarak görülmekle birlikte aşırı derecede olduğunda sorun  yaratabilir.  

Güneş alerjisi sıklığı görülür mü? 

Güneş alerjisi, nadir görülür. Tüm kurdeşen vakalarının %0,5’inden  daha azını oluşturur. Genellikle gençlerde (ortalama yaş 35) başlar, ancak yenidoğanlarda veya yaşlı kişilerde de görülebilmektedir. Kadınlarda ve alerjiye  yatkın olan atopik kişilerde görülme sıklığı biraz daha yüksektir. 

Güneş alerjisi nasıl gelişir? 

Güneş alerjisi cildin güneş ışığına maruz kalmasına nedeniyle ortaya çıkar. Güneş alerjisinin nasıl geliştiği tam olarak anlaşılamamıştır. Güneşe maruz kaldıktan sonra  ortaya çıkan, IgE aracılı olabilen ani bir aşırı duyarlılık reaksiyonudur. 

Bir hipoteze göre güneş ışınları, serumda veya  cildimizde bulunabilen kromofor adı verilen endojen bir maddeyi aktive ederek onu  immünolojik olarak aktif bir foto-alerjene dönüştürür ve bu daha sonra alerjiye neden olan  mast hücrelerinden kimyasal maddelerin salınmasını tetikleyerek kurdeşen lezyonlarına  neden olur. 

Bazen, güneş ürtikeri, bazı ilaçlar tarafından tetiklenebilir. Bazı kolesterol düşürücü ilaçlar  (Atorvastatin gibi), antipsikotik olarak kullanılan bazı ilaçlar (klorpromazin), bazı  antibiyotikler (tetrasiklin gibi) veya doğum kontrol hapları güneş alerjisini tetikleyebilir. 

Aynı zamanda parfümler, dezenfektanlar, boyalar veya diğer kimyasalların kullanımı sonrası da güneş alerjisi tetiklenebilir.  

Güneş alerjisinde belirtiler nedir? 

Belirtiler güneş ışığına maruz kaldıktan birkaç dakika sonra başlar. Belirtilerin şiddeti ve  süresi de ışığın yoğunluğu ile değişebilir. Güneşe maruz kalan bölgelerde kızarıklık,  yanma ve ödemli kabarıklıklar görülür. Güneş ışınlarının alttaki cilde ulaşmasına izin veren ince ve beyaz giysilerle kaplı alanlarda da güneş alerjisi gelişebilir. Göz  etrafında veya dudaklarda da alerji görülebilir. Yüz ve el cildi sık sık güneşe maruz  kaldığı için güneş ışınlarına daha toleranslıdır. 

Özellikle cildin geniş alanları uzun süre güneş ışığına maruz kalırsa mide bulantısı, hırıltılı  solunum, nefes darlığı veya bayılma gibi ciddi alerji belirtileri de görülebilmektedir. Bununla birlikte, ciddi alerji belirtileri olsa bile alerjik şok nadiren gelişir. 

Güneş alerjisinde ciltte görülen belirtiler, vakaların% 75’inde güneşe maruziyetin kesilmesinden sonraki  bir saat içinde düzelmeye başlar ve 24 saat içinde kaybolur. 

Güneş alerjisi diğer alerjilerden nasıl ayırt edilir?

Güneş ürtikerinin teşhisinde klinik bulgular çok önemlidir. Özellikle hasta ve yakınlarının verdiği bilgiler çok önemlidir. Güneş alerjisi güneş ışığına maruz kaldıktan birkaç  dakika sonra meydana gelir ve geçici bir kurdeşendir. Güneşe maruz  kalınmadığında bulgular normaldir. 

 Ayrıca fototest ile doğrulanabilir.  Fototest, cildinizin farklı dalga boylarındaki bir güneş lambasından gelen UV ışığına nasıl tepki  verdiğine ve hangi dozda tepki verdiğini bakar. Cildinizin tepki verdiği dalga boyu  güneş alerjisini belirlemeye yardımcı olabilir. 

İlaca bağlı fotosensitivite veya foto kontakt dermatiti dışlamak için fotopatch testi faydalı  olabilir. Fotopatch denilen yama testi, cildinize alerjileri tetiklediği bilinen farklı maddeleri  koymayı, bir gün beklemeyi ve ardından cildinizi bir güneş lambasından gelen UV radyasyonuna maruz bırakmayı içerir. Cildiniz belirli bir maddeye tepki verirse, güneş  ürtikerini tetikleyen şey bu olabilir. 

Güneş alerjisine benzer belirtiler gösteren diğer hastalıklar nelerdir?  

-Polimorf ışık erüpsiyonu, 

-Lupus eritematozus, 

-İlaca bağlı fotosensitivite, 

-Foto kontakt dermatiti  

Güneş alerjisi tedavisi nasıl yapılır? 

Güneş ürtikerinde öncelik güneşten korunmaktır. Geniş spektrumlu güneş kremleri ve koyu renkli giysiler kullanılarak güneşe  maruz kalmadan kaçınmanın yanı sıra güneş ışınlarından korunma mantıklı olarak önerilir. 

Güneş alerjisinde ilaç tedavisi olarak sıklıkla antihistaminikler kullanılır. Genellikle antihistaminikler ile rahatlama  sağlanır. Ancak güneş ürtikerinde kızarıklığa antihistaminiklerin  hiçbir etkisi yoktur. Kızarıklık ve yanmayı rahatlatmak için losyonlar kullanılabilir. 

Güneş ışığına toleransı geliştirmek için fototerapi (UVA, UVB, görünür ışık) ve fotokemoterapi  (PUVA) kullanılabilir. Ayrıca intravenöz immünoglobulinler (IVIG), plazma değişimi, siklosporin, afamelanotid ve omalizumab  gibi tedaviler dirençli güneş alerjisi olan hastalarda kullanılabilmektedir. Oral steroidlerin güneş alerjisi tedavisinde etkileri azdır ve bazen hiç etki göstermezler. 

Güneş alerjisi düzelir mi? 

Güneş ürtikeri, tam olarak anlaşılamayan esrarengiz bir hastalıktır. Teşhis basit olsa da  tedavisi zordur. Güneş ürtikeri genellikle otuzlu yaşlarda gelişir ve kronik bir hastalık halini  alır. Tedavi ile tüm hastalar düzelmeyebilir. Genel olarak, şiddetli ürtikerli hastalar düzelme olasılığı düşüktür. Birçok hasta kapalı  mekanda kısıtlanır ve yaşam kalitesi düşüktür. Kendiliğinden düzelme olasılığı, alerjinin başlangıcından sonraki 5 yılda %15 ve 10 yıl  sonra %25 olarak tahmin edilir. 

Sonuç Olarak: 

-Güneş alerjisi, nadir görülen bir kurdeşen türüdür. 

-Güneş alerjisi, cildimizin güneş ışınlarına karşı aşırı bir hassasiyet göstermesidir. -Cildin güneşe maruz kalan bölgelerinde tekrarlayan kurdeşen ataklarıyla kendini gösterir. -Güneş ürtikeri, tam olarak anlaşılamayan esrarengiz bir hastalıktır. 

-Güneş ürtikerinin tedavisi için herhangi bir kılavuz olmadığını bilmek gerekir. -Güneş ışınlarından kaçınmak gerekir. 

-Güneşe maruz kalan bölgelere bolca uygulanan yüksek faktörlü güneş kremi kullanmanız  yararlı olacaktır.  

-Geniş kenarlı şapkalar kullanabilirsiniz.  

-Güneş ışığından yeterli koruma sağlayan koyu renkli giysiler, güneş ürtikeri ataklarına karşı faydalı olur. 

-İlaç tedavisi olarak, yüksek doz 2. nesil antihistaminikler kullanabilirsiniz. -Ciltteki yanma ve kızarıklığı gidermek için losyonlar kullanabilirsiniz. 

-Geleneksel tedavide başarısız olanlar fototerapi, fotokemoterapi ve biyolojik ajanlarla tedavi  edilebilir.  

-Genel olarak, şiddetli ürtikerli hastalar için hastalığın gidişatı kötüdür. 

-Birçok hasta kapalı mekanda kısıtlanır ve düşük bir yaşam kalitesine yol açar. -Güneş ürtikerinin genellikle uzun süre devam eder. 

-Hastaların yaklaşık yarısı, hastalığın başlamasından on ila 15 yıl sonra da hastalık devam  etmektedir.

Cici Doktorum diyor ki…

Çocuklarda güneş koruyucular sadece yaz aylarında değil güneşe maruz kalınan tüm aylarda kullanılmalıdır.