Gebelik ve Emzirme Döneminde Osteoporoz Riski

Bu dönemlerde, artmış kalsiyum ve D vitamini gereksinimi nedeniyle, seyrek de olsa, osteoporoz görülebilir ve klinik sonuçları da karşımıza çıkabilir. 

İnsan fizyolojisi, gebelik ve süt verme döneminde, cenin ve bebeğin, kalsiyum ve fosfor ihtiyacı  tam karşılanacak şekilde düzenlenmiştir. Bu fizyolojik düzenlenme, mineral dengesi ve iskelet metabolizmasına aittir,  gebelik ve süt verme dönemi bitince de normale döner. 

Gebelik ve emzirme döneminde kalsiyum metabolizmasında oluşan değişiklikler: 

Anne organizmasının,  cenin ve yenidoğan bebek iskelet gelişimi için oluşturduğu, ana metabolik değişiklikler şunlardır:

• Kalsiyum emiliminin artar,
• Kalsiyumun böbrek ile atılımının artar, 
• Emzirme döneminde kemikteki yıkım faaliyetinin artar,
• Emzirme döneminde böbrekten kalsiyum geri emiliminin artar,

Özetlediğimiz bu mekanizma ve metabolik değişiklikler göz önüne alınarak,  gebelik ve emzirme dönemi osteoporoz gelişebilir. 

Gebelik ve emzirme döneminde osteoporoz belirtileri: 

Bu belirtiler genellikle gebeliğin son 3 aylık döneminde veya erken lohusalık döneminde görülürler.

• Bel ağrısı (en sık),

• Kemik güçsüzlüğü, 
• Kırık oluşumu

Gebelik ve emzirme döneminde osteoporoz tanısı için kullanılan yöntemler:  

Osteoporoz tanısında kan testleri ve cenine zarar vermeyecek, dikkatle seçilmiş görüntüleme ve ölçme yöntemleri kullanılabilir.

Gebelik ve emzirme döneminde osteoporoz tedavisi: 

• Tedavide vitamin ve mineral desteği, seçilmiş osteoporoz tedavisi, kırık oluşursa da buna yönelik özgün tedavi planlaması yapılır. Süt verme dönemiyle bağlantılı olursa, emzirme düzenlemesi de  düşünülebilir.

Gebelik ve emzirme kimler osteoporoz riski altındadır?

Osteoporozdan korunmak, tedavinin her zaman ilk basamağıdır.  Gebelik ve emzirme döneminde osteoporozu ile ilişkili risk faktörleri şunlardır: 

• Sık Hamilelik 
• İkiz, Üçüz Doğumlar
• Tiroid veya Paratiroid hormon bozukluğu 
• Emilim bozukluğuna neden olan bağırsak hastalıkları 
• Kortizon, Heparin gibi ilaçları zorunlu kullananlar
• Kronik Böbrek ve Karaciğer hastalığı olanlar 
• Diyabet (şeker) hastalığı 
• Kanser, multiple myelom gibi kemik kalsiyum kaybına neden olan hastalıklar
• Sigara içenler ve kronik alkol kullanımı, madde bağımlılığı olanlar
• Düşük sosyo-ekonomik yapı ve beslenme bozukluğu 
• Hareketsiz yaşam