Gebelerde Üriner Sistem Taşları

Hamilelikte böbrek taşı düşürme fikri can sıkıcı gelebilir. İyi haber: Gebelik sırasında üriner sistemde taş oluşma olasılığı 1500 ‘de 1’dir.

Gebelikte böbreğimde taş oluşabilir mi?

Hamilelikte böbrek taşı düşürme fikri can sıkıcı gelebilir. İyi haber: Gebelik sırasında üriner sistemde taş oluşma olasılığı 1500 ‘de 1’dir. 

Eldeki bilimsel kanıtlara göre bu oran gebe olmayan kadınlardaki ile hemen hemen aynıdır. Sitrat gibi taş önleyici maddelerin idrarda artması ve gebelerde idrarın alkali olması da taş oluşumunu azaltan mekanizmalardır.

Gebelik döneminde vücutta görülen bu fizyolojik değişimler taş oluşumunu etkileyebilir:

• Kan dolaşımının artması
• Böbreklerin süzme işlevinin artması
• İdrarla kalsiyum atılımının artması ,
• Progesteron hormonu etkisine ek olarak bebek ve uterusun (rahmin) üretere (idrar yoluna) baskı yapması nedeni ile idrar akımının yavaşlaması ve böbrek ve üst toplayıcı sistemde genişleme olması taş oluşum riskini arttırabilir.

Hamilelikte böbrekteki her genişleme tehlikeli midir?

Gebelik süresince hormonlar ve değişen anatomi nedeni ile gelişebilen böbrek toplayıcı sistem genişlemesinin bilimsel adı hidronefrozdur.

Bu durum gebelerin yaklaşık %90’ında çeşitli derecelerde görülür. Sağ böbrekte daha sıktır.

Gebeliğin 6. haftasında başlayıp doğum sonrası 6. haftada kendiliğinden gerilemesi beklenir.

Taş ağrısı mı? Doğum sancısı mı?

Böbrek ve idrar yollarında taşa bağlı tıkanıklık olması durumunda:

Sağ veya sol yanda şiddetli ağrı,

İdrarda kanama ve yanma,

Bulantı ve kusma görülebilir.

Böbrek taşları hamilelikte nadir görünse de doğumla ilişkili olmayan karın ağrılarının en sık sebeplerinden biridir.

Gebeyseniz ve taş düşürme şüpheniz varsa doktorunuza başvurunuz.

Gebelikte Böbrek Taşı Tanısı :

Böbrek ve idrar yollarındaki taşların tanısında bebeğiniz için en güvenli yöntem Ultrasonografidir. Basit ve zararsız bu yöntem ile böbreklerdeki taşların %70-80’i saptanabilir.

Ancak ultrasonografi idrar yollarındaki yani üreterlerdeki taşları göremeyebilir. Gebe olmayanlarda bu durumda Bilgisayarlı Tomografi ile kesin tanı koyulur ancak. X-ışınlarının gelişmekte olan bebeğiniz üzerine olası zararlı etkileri göz önünde tutularak bu yöntem hamilelikte çok nadir kullanılır.

Bu nedenlerle gebelerde üreter taşlarının kesin tanısı zordur.

Ultrasonografi ile böbrekte genişleme olup olmaması tanı ve tedavinin bir sonraki basamağına karar vermede önemlidir.

Gebelikte Böbrek Taşı Tedavisi:

Son çalışmalar hamilelikte görülen böbrek taşlarının % 65-85 oranla kendiliğinden düştüğünü göstermektedir. Doktorunuz size uygun ağrı kesiciler ve idrar yolu enfeksiyonunuz varsa antibiyotikler önerebilir.

Gebelikte hangi durumlarda taşlara müdahale edilmez?

*İdrar yolunda tam tıkanma yoksa,

*Böbrekte genişlemeye yoksa ,

*İdrar yolu enfeksiyonunun eşlik etmiyorsa,

*Şiddetli ağrıya neden olmayan küçük taş ise. koruyucu önlemlerle takip edilmesi ilk seçenektir.

Gebelikte günlük 2 lt su/sıvı tüketimi böbrek taşı riskini azaltır ve mevcut kum veya taşın düşmesine yardımcı olur.

Gebelikte Taş Düşmezse Ne Yapılır?

Koruyucu takibe rağmen gebelerin %25-40’ında idrar yolu taşları için girişim gerekebilir.

• Kontrol altına alınamayan şiddetli ağrı
• Devam eden kusma
• İdrar yolu enfeksiyonu, sepsis
• Böbrek fonksiyonlarının bozulması
• Erken doğum eylemi gebelerde taşa müdahale gerektiren durumlardır.

Müdahale için altın standart yöntem Üreteroskopik Taş Ameliyatıdır.

Hedef genel ya da spinal anestezi altında idrar yolundan kamera ile girilerek taşın bebeğe zarar vermeyen lazer sistemi ile kırılıp, tıkanıklığın açılmasıdır.

Yapılan çalışmalar bu yöntemin gebelerde de gebe olmayanlarda olduğu gibi etkili ve güvenli olduğunu göstermiştir.

Endoskopik operasyon için uygun olmayan hastalarda böbreğe endoskopik olarak vücut içerisinden (Double J kateter) veya ultrason eşliğinde ciltten bir drenaj tüpü (Nefrostomi) takılarak böbreğin idrarı boşaltması sağlanabilir.

Sonuç olarak hayatlarının bu hassas döneminde böbrek taşı ile karşı karşıya kalan anne adayları Ürolog, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Radyolog, Anestezist ve Yeni Doğan Uzmanından oluşan güçlü bir ekip tarafından güvenle değerlendirilip takip ve tedavi edilmektedir.

Cicidoktorum diyor ki…

Böbrek taşınız var ve
planlı bir gebelik düşünüyorsanız; gebelik öncesinde taşınızı kontrol ettirmeyi unutmayın…