Bilgisayar oyunları Çocukların Psikolojisini Nasıl Etkiliyor?

Değişen zaman her alanda olduğu çocuk ve gençlerin ilgileri, aktiviteleri ve tercih ettikleri oyunlarda da değişime neden olmuştur. Daha önceki nesillerde ‘sokak oyunları’ çocukların en önde gelen boş zaman aktivitelerinden biri iken,şimdilerde bu oyunların yerini video oyunları ve özellikle bir veya birden fazla kişi ile grup olarak oynanılan ’online oyunlar’ almıştır.

Sokak oyunları tarih mi oluyor?

Sokak oyunları veya yüz yüze oynanan tüm oyunlar ile çocuklar bir grup içinde yer edinebilme, kendini bir grubun parçası olarak hissedebilme imkanı bulurlar, akranlarının duygularını, onlardan gelen sosyal ipuçlarını anlayabilme, empati kurabilme gibi sosyal öğrenme becerilerini geliştirebilir, aynı zamanda bir oyunun içinde sırasını bekleme, karşısındakine zaman tanıma gibi dürtü kontrol mekanizmalarını daha çok kullanabilirler. Oyunda yenildiklerinde veya bir arkadaşı ‘mızıkçılık’ yaptığında çocuklar başlarda öfkeye daha fazla başvurabilirler. Fakat zaman içinde tekrarlayan birlikteliklerle engellenmeye karşı toleransları artar ve olumsuz tepkilerle karşılaştıklarında kendilerini frenleyebilme, sözlü olarak ifade edebilme becerileri daha çok gelişir.

Bilgisayar oyunları bağımlılık yapıyor mu?

İnternetin, bilgisayar oyunlarının her yaş döneminde bağımlılık yapıcı etkileri tüm toplumca bilinen bir gerçek. Özellikle çok oyunculu online rol oynama, savaş, nişan alma, futbol gibi oyunların uyandırdığı kimlik kazanımı, statü elde etme isteği, rekabet duyguları çocuk ve gençlerde bağımlılık gelişiminin tohumlarını serpmekte. Tohumlar filizlenmeye başladığında ise artık çocuk ve gençlerin  zamanlarının büyük bir bölümünü online oyunlarda geçirdiklerini, geçirilen sürenin git gide daha da uzadığını, oyundan uzaklaştırıldıklarında huzursuzluk, sinirlilik, kaygı ve üzüntü duygularını görmeye başlarız. Gençler rekabet, oyunda seviye atlama uğruna gerçek dünyalarındaki ilişkilerinden, aktivitelerinden, okul, ders, proje gibi sorumluluklarından yavaş yavaş uzaklaşmaya başlarlar. Daha kolay agresifleşme, keyifsizlik, uyku ve iştah düzeninde bozulmalar görülebilir.

Online grup oyunları sakıncalı mı?

Online grup oyunlarının ailelerin de onay verdiği zamanlarda ve belli sürelerde çocukların hayatında olabilir. Dengeli bir şekilde kullanıldığında, insanların yüz yüze vakit geçirme şanslarının azaldığı bu pandemi döneminde aslında bir bakıma ‘telafi edici’ bir yanları da bulunmaktadır. Özellikle ilkokul ve ortaokul çağındaki çocuklar gerçek dünyada tanıdıkları arkadaşlarıyla irtibatta kalma, sosyalleşme imkanı bulurlar. Nitekim çocuklar oyuna katılmadıklarında ‘grubun dışında kalmış’ psikolojisine girebilirler. Burada da ailelerin sanal arkadaşlıklar konusunda temkinli olmaları, çocuklarının kimlerle oyun oynadığını, hangi oyunları oynadığını bilmesi önemlidir. Ebeveynler çocuklarının hangi zaman aralıklarında, ne kadar süre oyunda vakit geçirebileceğine onlarla birlikte karar verebilirler. 

Online oyunların sorun oluşturmaması için ailelere öneriler: 

1. Çocuklarınız ile iletişim ve etkileşimi canlı tutun.
2. Beraber keyif alabileceğiniz aktivitelere hayatınızda yer verin.
3. Evdeki işleyişte veya farklı konularda çocuklarınızın görüşlerine de değer verin. Bu şekilde kimlik duygusu kazanımlarına katkı sağlamış olursunuz.
4. Çocuklarınızın duygularını rahatlıkla ifade edebilecekleri ortamlar ve sohbet saatleri oluşturun.
5. Çocuklarınızı yetenekleri doğrultusunda spor veya sanatsal faaliyetlere yönlendirin.
6. Kahvaltı ve akşam yemeklerine mümkün olduğunca ailece katılın.
7. Film saati, kutu oyunları vb gibi ailece gerçekleştirebileceğiniz boş zaman aktiviteleri oluşturun.
8. Çocuk ve gençlerin günlerini planlamasında destekçi olun.

Cici doktorum diyor ki…

Çocuklarımızla online oyun oynamaya alışmamız gerekiyor. Onları ancak böyle  kontrol edebilir ve çocuklarımızla  iletişimimizi böyle arttırabiliriz.