Pandemiden Sonra Nasıl Hissedeceğiz

Covid-19 pandemisi toplumdaki her birey üzerinde normale dönmesi zaman alacak ciddi bir travma etkisi yarattı. Salgın ile birlikte toplumsal olarak stres ve kaygı düzeyi belirgin olarak arttı. Pandeminin getirdiği belirsizlik ortamı, kısıtlamalar, sosyal etkileşimin azalması ve ekonomik kısıtlılıklar ve kayıplar herkes için çok zorlayıcı oldu. Şimdi bir de aşı sürecinin belirsizlikleri ve yan etkilerle ilgili bilgi kirliliği de kaygı düzeyini artırıyor. Peki pandemiden sonra hayat nasıl olacak, normale dönecek mi ya da iyi hissedebilecek miyiz?

Covid-19 pandemisi toplumdaki her birey üzerinde normale dönmesi zaman alacak ciddi bir travma etkisi yarattı. Salgın ile birlikte toplumsal olarak stres ve kaygı düzeyi belirgin olarak arttı. Pandeminin getirdiği belirsizlik ortamı, kısıtlamalar, sosyal etkileşimin azalması ve ekonomik kısıtlılıklar ve kayıplar herkes için çok zorlayıcı oldu. Şimdi bir de aşı sürecinin belirsizlikleri ve yan etkilerle ilgili bilgi kirliliği de kaygı düzeyini artırıyor. Peki pandemiden sonra hayat nasıl olacak, normale dönecek mi ya da iyi hissedebilecek miyiz?

Koşullar değişip hayat biraz daha eski haline dönmeye başlasa da, “duygularla” ilgili olumsuzlukların düzelmesi zaman alabilir çünkü bu süreçte yaşanan ciddi kayıplar ve yas süreci var. Sevdiklerimizin, ilişkilerin, anlamlı aktivitelerimizden ve uğraşlarımızdan, amaçlarımızdan uzak kalmış olmanın yası ve bu sürecin belki de hayatımızdaki önemli dönüm noktalarına denk gelmiş olması nedeniyle hüzün ve kayıp duygusu bir süre daha peşimizi bırakmayacak gibi görünüyor. “Yeni normal” duraklamalarımızla ve kayıplarımızla şekillenmiş olacağı için, kabullenme sürecinde güçlü duygular hissetmeye de hazırlıklı olmalıyız. 

Çocuklar da bu süreçte hem eğitim hayatlarında duraksamalar yaşamak zorunda kaldılar, günlük rutinleri değişti, hem de ailelerinden kayıplar yaşamış olabilirler. Kaygı, depresyon, uyku ve iştahta değişiklikler ve kişilerarası ilişkilerde bozulmalar ortaya çıkmış olabilir. Çocuğun yaşı,mizacı, baş etme becerileri ve en önemlisi sosyal desteğinin derecesi travmaya verdiği tepkide etkilidir. Bazıları davranışsal ve duygusal reaksiyonlar yaşarken, bazısı herşey yolundaymış gibi gözükse de duygularını process etmekte zorluk yaşıyor olabilir. Herkesin yasla baş etme hızı aynı olmak zorunda değildir, hem kendinizin hem çocuğunuzun ihtiyaç duyduğu hızda ilerlemesine izin verin. Çocuklar ve ergenlerle açık bir şekilde ne hissettiklerini konuşmak (üzgün, kızgın ya da hayal kırıklığı içinde olabilirler) ve bu duygularının normal olduğunu anlatmak, sorularını mümkün olduğunca yaşlarına uygun şekilde yanıtlamaya çalışmak gerekir. Bu sürecin geçici olduğu ve onlara destek olacağınız konusunda güvence vermek önemlidir. Günlük rutininizi mümkün olduğunca korumaya çalışmak daha güvende hissetmelerine yardımcı olurken, zaman zaman da beraberce yapacağınız farklı, pozitif bir aktivite adaptasyon sürecini her iki taraf için de kolaylaştırabilir. Eğer kendinizin veya çocuğunuzun duygusal desteğe ihtiyacı olduğunu düşünüyorsanız, bunun için de vakit kaybetmeden bir profesyonele başvurmanız önemlidir.

Cicidoktorum diyor ki

Pandemi bitse bile
bizde yarattığı duygusal etkilerin bitmesi zaman alacağa benziyor.