Çocukları Enfeksiyondan Korumak İçin Nasıl Beslemeliyiz?
Her yaz mevsiminin ardından çokça konuşulan bir konu mevsimsel soğuk algınlığıdır. Son zamanlarda dahil olduğumuz pandemi süreci vesilesiyle bulaşıcı hastalıklara daha çok farkındalık oluştu. Bu süreçte çocukların, yeni okul dönemi ile yeniden kalabalık ortamlara girmesi ve yaygın olan diğer bulaşıcı hastalıklardan korunabilmesi adına daha güçlü bağışıklık sistemine sahip olması oldukça önemli. Havaların soğuması ile yaygınlaşan enfeksiyon hastalıklarının perde arkası günlük hayatımızda dikkat edilmesi gereken birçok noktayı içerir. Özellikle kış mevsiminde kapalı ve kalabalık ortamlarda geçirilen zamanın artması, bu mekanlarda havalandırmaların genellikle yetersiz kalması nedeniyle çocuklar için yaygın bir mikrop alışveriş sürecini başlatır. Bunların yanı sıra soğuk havada bağışıklık sisteminin zayıflaması da bir diğer etken olarak sayılabilir. Bu süreçte ebeveynlerin çocukların hem temas hijyeni yönünden hem de dengeli beslenme ile bağışıklık sisteminin güçlü tutulması yönünden kapsamlı bir farkındalık içerisinde olması sürecin daha sağlıklı atlatılmasında oldukça önem taşır.
Çocuklarda Bağışıklık ve Enfeksiyon Riskini arttıran nedenler
Enfeksiyon hastalıkları virüsler, bakteriler, mantarlar ve parazitlere bağlı olarak gelişebilmektedir. Çocuklar arasında kazanılmış enfeksiyonlar arasında en sık üst solunum yolu enfeksiyonları görülmektedir. Üst solunum yolu enfeksiyonları içinde en sık görülen tablo ise soğuk algınlığıdır. Özellikle oyun çağı çocukların bu dönemde sıkça sosyal çevresinden maruz kalacağı mikrop alışverişi, bunun yanında el yıkama alışkanlıklarının kontrolllü bir şekilde takip edilememesi çocukları bir yetişkine kıyasla daha savunmasız kılmakta. Özellikle anne sütünü 2 yıla yakın eksiksiz tüketen çocuklar doğal bağışıklık yönünden yüksek bir koruyuculuğu sahiptir. İlk 6 aydan sonra tamamlayıcı beslenme ile enerji açığının doğru bir şekilde kapatılması ve büyüme dönemindeki bir çocuğun tam kalite besin öğeleri ile beslenmesi bu süreçte en önemli bağışıklık destekleyici unsurlar arasında sayılabilir.
Beslenme Bağışıklık Güçlendirmede bir çözüm olabilir mi?
Çocuklarda mikroplara maruz kalma veya yetersiz beslenme ile oluşan direnç düşüklüğü sık hastalanmaya sebep olabilir. Beş yaşından küçük çocukların bağışıklık sistemi henüz gelişimini tamamlamamıştır. Enfeksiyonlar erişkine göre daha sık ve daha ağırdır. Özellikle bu yaş grubu için dengeli ve yeterli beslenme ile alınan vitamin, mineral ve besin öğeleri doğal bağışıklık sistemini güçlendirip enfeksiyonlara karşı güçlü bir savunma sağlar. Özellikle 1 yaşına kadar anne sütü ile beslenmiş bebekler, sütteki koruyucu hücreler ve antikorlar sayesinde mikroplara karşı daha güçlü bir bağışıklığa sahip olur. Daha ileriki yaşlarda tüm besin gruplarını dengeli oranlarda içeren, yaşa uygun beslenme düzenibağışıklığı aktif ve güçlü tutar. Ancak karıştırılmamalıdır ki sağlıklı beslenme kavramı yalnızca vitamin takviyesi demek değildir. Özellikle büyüme çağındaki bir çocuğun dengeli bir protein, karbonhidrat, yağ örüntüsüne sahip beslenme düzenini oturtması son derece önemlidir. Vitaminleri doğal mevsim meyveleri ile tüketmek üzerinde durulması gereken bir diğer önemli noktadır. Tüm bunların yanı sıra çocuklarda görülen obezite veya fazla zayıflık durumunun enfeksiyonlara yatkınlığı arttırır. Bu sebeple çocuklarda fazla gıda tüketimi de yetersiz beslenme kadar önemli bir konudur.
Çocuklarda Enfeksiyonlara karşı Beslenme Önerileri
-Anne sütü: İçeriğindeki doğal antikorlar ile bebeklikten yetişkinliğe bağışıklık sisteminin yapıtaşını oluşturur. İlk 6 ay sadece anne sütü ile beslenen bebeklerin ileriki yaşamda daha güçlü bir bağışıklık sistemi olur.
-Dengeli bir beslenme tabağı: Büyüme ve gelişim sürecindeki çocuklar içinvücudun yapı taşı olan proteinlerden zengin beslenme oldukça önemlidir. Bunun için haftada en az 2 kez balık, 2-3 kez kırmızı et, 2-3 kez bakliyat (kuru fasulye, nohut mercimek vb.) tüketilmesi önerilir. Her gün 1 adet yumurta, peynir ve zeytin tüketimi oldukça önemlidir. Bol vitamin içeren sebze ve meyveler, kış aylarında özellikle de C vitamin deposu olan portakal, mandalina ve nar güçlü bir bağışıklık güçlendirici olarak sayılabilir. Kalsiyum ve proteinden zengin süt, bağışıklık sistemimizi güçlendiren ev yapımı yoğurt, kefir gibi probiyotikler, muz gibi prebiyotikler temel besinler arasında olmalıdır.
-Fitoterapik destekçiler;Ballı zencefil veya zerdeçal: Zencefilin doğal antialerjik (antihistaminik) özelliği, öksürük üzerinde doğal tedavi edici bir etki sağlar. Ayrıca C, E vitamini, kalsiyum, fosfor ve demir yönünden oldukça zengin içeriğe sahiptir. Bağışıklık güçlendirici bir diğer antioksidan içeriği yüksek besin olarak kuşburnu oldukça önemli bir bağışıklık destekleyici besindir. İçeriğindeki yüksek polifenol bileşenleri ve hoş aroması ile çocukların damak tadına hitap edebilir. Bir diğer bitkisel gıda olarak zerdeçal da içerdiği antioksidanlar, C ve E vitamini ile bağışıklık sistemini güçlendirmede önemli bir yere sahiptir. 1 yaşından büyük alerjik bünyesi olmayan çocuklar için 1 tatlı kaşığı bal ile hazırlanan bitki çayları güzel bir bağışıklık destekleyicisi olarak sayılabilir.
– İşlenmiş ve Rafine Şekerli gıdalardan kaçının: Fazla rafine şeker tüketimi çocuklarda obezite ve birçok hastalığa zemin hazırlamaktadır. Tüketilen fazla şeker bağışıklık sistemini zayıflatan önemli bir etken olarak gösterilir. Çocuklar paketli gıdalar ile alınan basit şekerler yerine doğal meyve içerikli sütlü tatlılar desteklenmelidir.
–Kuruyemişler: Ceviz, badem ve fındık gibi kuruyemişler içerdikleri E vitamini, çinko ve omega 3 yağ asitleri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir. Çocukların her gün bir avuç (2 ceviz, 5-10 badem, 5-8 tane kaju, 8-10 fındık, 6-7 kuru üzüm) çeşitli kuruyemişleri yemesi önerilir.
-Su sıklığının arttırılması: Yeterli miktarda su tüketimi çocuklarda bağışıklık sistemini güçlendirmekte. Kan dolaşımını düzenlenmesi,zararlı maddelerin ve toksinlerin vücuttan atılmasını kolaylaştırması ile bağışıklık sistemi için günde en az 1.5 litre su tüketilmelidir.
Cicidoktorum Diyor ki!
Bağışıklığı güçlendirmenin
en önemli adımının anne sütü ile başladığını unutmayınız…