COVİD-19 Yeni Varyantı Omicron

Mutasyon nedir?

Genetik şifrenin taşındığı nükleik asitlerin kopyalanması sırasında baz diziliminde gelişebilecek değişimlere mutasyon denir. Covid-19 virüsü gibi birçok virüsün nükleik asitleri mutasyona açıktır. Oluşan mutasyonlar, genetik kodlarda meydana getirdikleri değişikliklere göre etkisiz olabilecekleri gibi yapısal veya fonksiyonel olarak ciddi değişikliklere de yol açabilirler. Bir virüs ne kadar insana bulaşırsa o kadar mutasyona uğrama şansı kazanıyor. 

Covid-19 mutasyonların önemi nedir?

Corona virüsün Çin’de yapılan ilk tüm genom çalışmasının üzerinden şimdiye kadar geçen süre içerisinde, virüste tam 12 bin mutasyon tespit edildi. Genellikle mutant virüsler orijinal suşa kıyasla yüzde 60-70 civarında daha hızlı yayılıyorlar.

Covid-19 salgınının yönünü artık mutasyonları belirliyor. Hastalığın seyri, bulaşıcılığı ve aşıların etkinliğini bu mutasyonlara karşı değişebiliyor.   Mutasyonlar insandan insana bulaştıkça daha da artacak gibi görülüyor.

Bu mutasyonlar karşısında vücudumuz nasıl tepki veriyor?

Vücudumuzda önceden oluşturulmuş bir antikor havuzundan oluşan bir bağışıklık sistemimiz vardır. Aşılar da doğal enfeksiyona benzer bir bağışıklık tepkisi üretir ve bağışıklık sistemimizi güçlendirir. Dolayısıyla, bağışıklık sistemi sayesinde her ne kadar mutasyonlarla yeni varyantlar ortaya çıksa bile, vücudumuz virüsün gizli olmayan kısımlarını görebilir ve antikorlar üretebilir. 

En sık görülen Covid-19 varyantı hangisidir?

İngiltere B117 varyantı en sık görülen varyant olarak listenin başında yer alıyor. İngiltere varyantı % 50-70 oranında daha bulaşıcı olduğu için hızlı yayılıyor; ancak şiddetli bir hastalığa neden olmuyor. Bu varyant ile hastaneye yatış veya ölüm oranlarında belirgin bir artış yaşanmadığı bildirildi.

Yeni varyant “Omicron” ne kadar yaygın?

Yapılan son çalışmalara göre Omicron varyantı veya B.1.1.529, Güney Afrika’da baskın suş haline geldi. DSÖ, bu varyantın ilk olarak 9 Kasım’da tespit edildiğini onayladı. 

Omicron varyantı ne kadar bulaştırıcı?

Son veriler diğer varyantlara göre Omicron varyantının daha bulaşıcı olabileceğini düşündürüyor. Bu öngörünün nedeni bu varyantın virüsünün insan hücrelerine girmesine izin veren kısmı olan “spike proteininde” mutasyona neden olması. Bilim insanları Omicron varyantının Delta varyantından bile daha hızlı yayılma özelliğine sahip olabileceği endişesini taşıyor. 

Mutasyonlar aşı etkisini azaltıyor mu? 

Hastalığı geçiren ya da aşı ile bağışıklık kazanmış kişiler mutasyona uğramış virüsle tekrar enfekte olabilir. Ancak bu durumda hastalığın ölümcül olma sıklığı daha azdır. Yani antikorlar bulaşmayı engelleyemese de enfeksiyonun ağırlaşmasını engeliyor gibi görünmekte. 

Mevcut aşılar Omicron varyantına etkili mi?

Bu yeni varyant hala uzmanlar tarafından incelenmekte olsa da, DSÖ Omicron’un “yeniden enfeksiyona” neden olabileceği konusunda uyarıyor. Özellikle spike protein üzerinde olan mutasyon nedeniyle, spike proteinini temel alan aşıların buna karşı daha az etkili olma olasılığı da var. Yani daha yüksek bulaşıcılık çok bu varyantın daha fazla insanı etkileyebileceği anlamına geliyor.

Diğer yandan Güney Afrika’daki aşılarla ilgili bakanlar danışma komitesinin açıklamasına göre şimdiye kadar Güney Afrika’da tespit edilen vakaların hepsi hafif ve hafif ila orta vakalar. Aynı komite Omicron varyantının Delta’nın aksine hiçbir zaman küresel olarak baskın olamayacağını savunuyor.

Coronavirüs pandemisi sona erecek mi?

Tarihte hiçbir pandemi devam etmemiş ve bir süre sonra endemik hale gelerek etkisini yitirmiştir. Yapılan çalışmaların sonuçları belli toplumlarda aşılanma ile virüsün ortadan kaldırılacağını; ancak dünyanın tamamının aşıyla bağışık hale getirilmediği sürece enfeksiyonun görülmeye devam edeceğini öngörüyor. 

Biz aşıyı ne kadar geciktirirsek virüs o kadar çoğalacak ve o kadar mutasyon olacak. 

Sonuç olarak pandemiden kurtulmanın tek yolu, mümkün olduğunca insanı aşıyla bağışık hale getirmek.