Kades Uygulaması

Kadına yönelik şiddet, maalesef ki toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir görünüm şeklidir. Fiziksel şiddet olarak daha çok karşımıza çıkmakta ise de günümüzde birçok kadın da aslında psikolojik, cinsel veya ekonomik şiddete maruz kalmakta, birçoğu da uğradığı şiddeti dile getirememektedir. 

Devlet yaşama hakkını, gerek uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerini gerekse ulusal mevzuattan doğan yükümlülüklerini yerine getirerek koruma altına almaktadır. Bu yükümlülüklerin gereği gibi yerine getirilmemesi halinde devletin meydana gelen zararlardan sorumlu olması gerekir.

Kanun koyucu, 6284 sayılı “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun” ile birtakım koruyucu ve önleyici tedbirler getirmiştir. Bu tedbirlerden en yaygın olanı hâkim tarafından verilen önleyici tedbir kararlarıdır.

İşbu kanunun 5. Maddesine göre, şiddet uygulayanlarla ilgili olarak aşağıdaki önleyici tedbirlerden birine, birkaçına veya uygun görülecek benzer tedbirlere hâkim tarafından karar verilebilir:

a) Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması.

b) Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi.

c) Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması.

ç) Çocuklarla ilgili daha önce verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkinin sınırlanması ya da tümüyle kaldırılması.

d) Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması.

e) Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi.

f) Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi.

g) Bulundurulması veya taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi.

ğ) Silah taşıması zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim etmesi.

h) Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve tedavisinin sağlanması.

ı) Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması ve tedavisinin sağlanması.

Şiddet mağduru ve/veya şiddete uğrama ihtimali olan kadınların Aile Mahkemesinden bu kanuna göre tedbir kararı almaları mümkün olduğu gibi, gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda yukarıda a, b, c ve d bentlerinde yazılı tedbirlerin kolluk kuvvetlerinden de talep edilmesi mümkündür. Böyle bir durumda en yakın polis/jandarma karakoluna giderek yönlendirme talep edilmesi gerekmektedir.

Bu Kanun hükümlerine göre hakkında tedbir kararı verilen şiddet uygulayanın, bu kararın gereklerine aykırı hareket etmesi hâlinde, ihlal edilen tedbirin niteliğine ve aykırılığın ağırlığına göre hâkim kararıyla üç günden on güne kadar zorlama hapsine tabi tutulur.Tedbir kararının gereklerine aykırılığın her tekrarında, ihlal edilen tedbirin niteliğine ve aykırılığın ağırlığına göre zorlama hapsinin süresi onbeş günden otuz güne kadardır. Ancak zorlama hapsinin toplam süresi altı ayı geçemez.

Alınacak tedbir kararının yanısıra şiddete maruz kalan kadının geciktirmeksizin doktor raporu alması ve Cumhuriyet Başsavcılığına veya mümkün değil ise en yakın polis/jandarma merkezine giderek ifade vermesi ve şikâyetçi olması gerekmektedir. 

Şiddet mağduru kadının gerek kendisine karşı işlenen suça ilişkin şikâyeti, gerekse evli olması ve boşanma davası açmak istemesi durumunda profesyonel hukuki destek alması son derece önemlidir. Avukatı olmayan ve maddi gücü de bulunmayan vatandaşlar için ilgili (yaşadığı şehirdeki) Baro’ya başvurma ve adli yardımdan yararlanma olanağı söz konusudur. 

Bununla birlikte, T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Kadın Acil Destek (KADES) uygulaması; kadınların ve çocukların maruz kaldığı şiddet, taciz gibi kötü eylemleri engellemek amacıyla hizmete sunulmuştur. KADES uygulaması, son yıllarda giderek artan kadına şiddet olaylarının önüne geçebilmek ve kadınlara yardım edebilmek amacıyla geliştirilmiştir. Eşinden veya bir başkasından şiddet gören ya da şiddete maruz kalma ihtimali olan kadınlar, akıllı telefonları üzerinden yapacakları ihbarla ‘Kadın Acil Destek’ sistemine ulaşabilmektedir.

Uygulamanın akıllı telefona/tablete “Google Play Store” veya “Apple Store” mağazalarından indirilmesi, talimatlar uygulanarak kaydın yapılması gerekmektedir. Acil durumlarda uygulamanın kullanılabilmesi için konum bilgisinin açık olması önemlidir. KADES uygulamasının kullanıldığı cihazın konum bilgisinin (GPS) sürekli açık tutulması faydalı olup bu işlem cihazın ayarlarından yapılabilmektedir. Bu uygulamanın amacı, acil durumlarda bir tuşla ‘155 Polis İmdat Acil Çağrı Merkezi’ne ulaşabilmesi ve yardım çağrısının yapıldığı olay yerine en yakın ekibin sevk edilmesidir. Unutulmamalıdır ki, şiddetin azı/çoğu olmayacağı gibi mazereti de yoktur. Her ne sebeple olursa olsun, 2022 yılında hala kadına şiddeti konuşuyor olmamızın kabul edilebilir bir yanı olmadığı gibi, şiddet mağdurlarının da yalnız olmadığını bilmesi gerekmektedir. Şiddete ilişkin toplumsal farkındalığın arttırılması, okullarda bu hususta eğitim verilmesi çok önemlidir. Nihayetinde şiddet öğrenilen bir davranıştır ve ortadan kaldırılması için toplumun, ailenin, bireyin bilgilendirilmesi gerekmektedir; aksi halde kadına yönelik şiddet eylemleri son bulmayacaktır. Tekrarlamak gerekir ki, şiddet sadece fiziksel değildir.. Herhangi bir şekilde şiddete maruz kalan tüm kadınların yanındayız.