İnfluenza Grip Aşıları

İnfluenza nedir?

İnfluenza (grip) ateş, titreme, baş ağrısı, halsizlik, yaygın kas ağrısı, kuru öksürük, boğaz ağrısı ve burun tıkanıklığı ile karakterize bir hastalıktır. Sıklıkla sonbahar-kış döneminde yayılan bu hastalığın başlıca bulaş yolunun havada asılı kalan damlacıklar olduğu söylenebilir. Bazı hastalarda konjonktival hiperemi,karın ağrısı, bulantı, kusma da görülebilir. İnfluenza virüsü otitis medianın da önemli bir etkenidir.

Çocukların büyük bir kısmında influenza 3-7 gün içinde tamamen düzelir ancak önceden sağlıklı olan çocuklarda bile bazen ağır komplikasyonlar ve hatta ölüm görülebilir. Akciğer komplikasyonnları en sık görülen grip komplikasyonlarıdır. Virüsün direkt etkisine bağlı zatürre veya bakterilere bağlı zatürre şeklinde görülebilir. İnfluenza ile ilişkili nörolojik komplikasyonlar febril konvülziyondan ağır ensefalopati ve ensafalite kadar değişir.

İnfluenza ile ilişkili ağır hastalık ve ölümler kronik hastalığı olanlarda, bebek ve küçük çocuklarda,yaşlılarda ve gebelerde daha sık görülür.

İnfluenza virüsleri RNA virüsleridir.

İnfluenza A, influenza B ve influenza C olarak üç tipi mevcuttur. İnfluenza A virüsü tüm dünyada salgınlara yol açabilecek bir alt türken, influenza B virüsü belirli bölgelerde görülen yaygın grip epidemilerine neden olur. C tipi influenza virüsleri ise çocuklarda influenza benzeri hafif bir hastalığa yol açar.

İnfluenza A virüsü, çok sık mutasyona uğrayarak genetik yapısı ve dolayısıyla biyokimyasal özelliklerini değiştirebilir. İnfluenza A ve B virüsleri hemaglutinin (H)  ve nöraminidaz (N) olarak adlandırılan yüzey antijenlerine sahiptirler. Virüsler bu protein varyantlarına göre isimlendirilir ve bu da virüsün bulaşabileceği canlılar ve yol açabilecekleri hastalığın şiddeti hakkında ön bilgi verir. Örneğin influenza A kaynaklı grip salgınlarına H1N1 domuz gribi virüsü, H5N1 kuş gribi virüsü ve H3N2 grip virüsü örnek verilebilir.

İnfluenza aşıları

İnfluenza aşılarının içinde yalnızca influenza A ve B virüs antijenleri bulunur. Dünya Sağlık Örgütünün önerileri doğrultusunda bir sonraki grip mevsiminde salgına yol açabilecek 3 ila 4 grip virüsü alt türü belirlenerek bu virüslere ait partiküller kullanılarak karma bir grip aşısı elde edilir. Bahsedilen virüs türlerinin de değişime uğrayabilmesi nedeniyle, grip aşısı her yıl yenilenir.

İnfluenza aşıları inaktif ve canlı-atenüe olmak üzere iki tiptir.

-Trivalan aşı :  Bu aşıda bir adet H1N1 virüsü, bir adet H3N2 virüsü ve bir adet influenza B virüsüne yönelik antijen bulunur. Bu aşı özellikle 65 yaş ve üstü yetşkinlere uygulanır.

-Kuadrivalan (tetra/dörtlü) aşı: Bu aşıda bir adet H1N1 virüsü, bir adet H3N2 virüsü ve iki adet influenza B virüsünden oluşan 4 farklı virüse ait partiküller yer alır.Bu aşı özellikle 6 aydan büyük bebekler ve çocuklara uygulanır.

-İntranazal aşı: Dört etkenli canlı aşıdır. İki yaş üzerinde ve burun içi uygulanır. Ülkemizde henüz kullanım onayı almamıştır.

. Hastalığa karşı koruyucu immun cevap aşılamadan 2 hafta sonra gelişir. Genel anlamda grip aşısının her yıl Ekim ayı sonu itibariyle yapılmış olması gerekir. Bununla birlikte ilkbaharın erken dönemine kadar aşılamanın devam edilmesi  geç salgınların önlenmesi için önerilmektedir.

Kaç doz aşı yapılmalıdır?

İlk kez grip aşısı yapılacak olan 6 ay -8 yaş arası çocuklara en az 4 hafta ara ile 2 doz aşı yapılmalıdır. Sonraki yıllarda yılda bir kez, 8 yaşından büyüklerde ilk uygulama ve sonraki yıllarda yılda bir kez tam doz yapılır.

Aşı dozu 3 bileşenli aşı için 6-35 ay arası çocuklarda yarım doz, 3 yaş üzeri tam dozdur.

Aşı dozu 4 bileşenli aşı için 6 ay ve sonrası tam dozdur.

Aşı kimlere önerilir?

Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi ‘ne (CDC) göre , 6 aydan büyük tüm çocuklara grip aşısı yapılmalıdır. Ancak influenzanın ağır komplikasyonları açısından artmış risk taşıyan kişilerin her yıl influenza aşısı olması özellikle önemlidir. Astım ve kistik fibroz gibi kronik akciğer hastalıkları,hemodinamik olarak önemli kalp hastalıkları, immun baskılayıcı hastalıklar veya tedaviler,orak hücreli anemi ve diğer hemoglobinopatiler, uzun süreli aspirin tedavisi gerektiren hastalıklar,  kronik böbrek hastalığı,diyabetes mellitus gibi kronik hastalığı olan çocuklara mutlaka yapılmalıdır.

Cici Doktorum Diyor ki!

Grip aşıları gribe bağlı ölümleri ve ağır hastalığı tamamen önlemektedir.