Kadınlara Özel Sağlık Taraması

Kadın ve erkek fizyolojisi, hormonal durumları farklıdır. Kadınlarda dönemsel olarak hormonal ve fizyolojik durumlar, risk faktörleri değişir. Hatta kadınlar da ergenlik, ergenlik sonrası prodüktif (doğurganlık) dönem, premenapozal (menapoz öncesi) ve postmenapozal (menapoz sonrası) dönemler, lohusalık ve emzirme dönemleri de birbirinden farklılıklar gösterir. 

Kadınlarda sağlık taramaları da yaş ve menapoza girip girmeme durumuna, kişinin şikayetine, risk faktörlerine ve fizik muayene bulguları göz önüne alınarak yapılmalıdır. 

18-35 YAŞ KADINLARIN YAPTIRMASI GEREKEN TETKİKLER

1- Tam kan sayımı

2- Demir, demir bağlama kapasitesi, Ferritin

3- B12, D vitamini, Folik asit, İyot, Çinko, biotin

4- Tiroid fonksiyon testleri

35-40  YAŞ KADINLARIN YAPTIRMASI GEREKEN TETKİKLER

1- Tam kan sayımı

2- Demir, demir bağlama kapasitesi, Ferritin

3- B12, D vitamini, Folik asit, İyot, Çinko, biotin

4- Tiroid fonksiyon testleri

5- Açlık kan şekeri

6- Kan yağları

7- Böbrek fonksiyon testleri

8- Karaciğer fonksiyon testleri

40 yaş ve üstündeki kadınlarda yukarıdaki tetkiklere ek olarak;

1- Mammografi ve meme ultasonu (USG)

2- İnsülin direnci ölçümü yapılmalıdır. 

40 yaş öncesi kadınlarda 

40 yaş öncesindeki kadınlar genelde daha yoğun bir fiziksel aktiviteye sahip oldukları ve  ”prodüktif dönem” denilen üreme çağında bulunduklarından bu süreçte enerjilerini sağlıkla sürdürmelerini gerekir. Bu dönemde aynı zamanda gebeliğe hazırlanan, yoğun menstrüasyon kanamaları olan, emziren, bedensel veya zihinsel enerji harcayan kadınlar için sağlık taramaları özellikle yapılmalıdır. Ayrıca kişiye özel kan ve idrar tetkikleri dışında yakınmalar göre görüntüleme metodları da yapılmalıdır. Bunlar;

1- Özellikle sigara içenlere akciğer grafisi

2- Batın ultrasonu

Cinsel hayatı başlayan kadınlar rutin kadın doğum muayenesi, smear gibi testleri yanında gebeliğe hazırlanan kişiler de mutlaka jinekolojik muayene yaptırmalıdır.

Meme kanserinde erken tanı çok önemli

Ailesinde, özellikle anne, anneanne, teyze, kızkardeşte meme kanseri öyküsü olan kadınlar 35 yaşında meme ultrasonu yaptırmaya başlamalı, hatta 38 yaşında ilk poz mammografilerini yaptırmalıdır.

Ailelerinde şeker hastalığı olan kadınlar, yakınmaları da varsa şeker testini daha erken yaşta yaptırıp gerekirse halk arasında yükleme testi de denen oral glukoz tolerans testi yaptırmalıdır.

50 yaş üstü ve menopoza giren kadınlarda;

Menopoza girdikten sonra ise kemik dansitometrisi mutlaka yapılmalıdır. Menopoz sonrası nasıl hayata devam edileceğine yönelik mutlaka jinekologları ile irtibatta olmalıdırlar.

50 yaş ve sonrası ise eklenmesi gereken en önemli tetkik endoskopik taramalardır. Mide ve

barsaklar sadece bu metodlarla görülebilir. Gastroduodenoskopi ve kolonoskopi yapılarak mutlaka bu organlar incelenmelidir. Öncesinde yine kanda tümör belirteçleri olarak bilinen bir takım testler, dışkıda gizli kan yapılabilir. Ancak endoskopik metodlar, daha kesin bir tanı yöntemidir. Bunların yanı sıra, kişiye özel yakınmalar ve risk faktörlerine göre bu tip tetkikler daha erken yapılabilir.

Menopoz sonrası kardiyolojik kontrol

Menopoz sonrası kadınlar kardiyovasküler hastalıklar açısından erkeklerden daha riskli bir duruma gelir. Özellikle;

• Diyabet, 
• Hipertansiyon, 
• Hiperlipidemi (kan yağı yüksekliği) gibi durumları olan, 
• Sigara içen, 
• Obez, 
• Ailesinde 1.derece akrabalarında kalp damar hastalığı bulunan kadnlar risk grubundadır. 

Bu gruptaki kadınların mutlaka damar sağlıkları açısından Kardiyoloji birimine başvurmalı ve onların öngördüğü tetkikleri yaptırmalıdır.