KBB Muayenesi Çocuğunuzda Travma Yaratmasın

Çocukların değeri ve onlara verilen önem eskiden bugünkü kadar dikkat edilen bir kavram değildi ne yazık ki. Ellili yaşlarda olan bizler için çocukluğumuz büyükler tarafından saygıyla kabul edilen bir konumda değildi. O zamanki çocukların ne düşündükleri, olaylar karşısında ne kadar travmatize oldukları pek önemsenmezdi. 

Okulda öğretmeni tarafından azarlanan çocuğun ne yaşadığı da, doktor tarafından bir erişkinmiş gibi sert bakışlarla muayene edilmiş ya da lokal anestezi ile canlı canlı bademcik ameliyatı yapılırken acı çektiği için fırçalanmış çocuğun ne hissettiği de önemsenmezdi.

Empati yapmak önemli

Ben de çocuklarım doğana kadar tüm çocuk hastalarıma empatiden yoksun bir şekilde bir erişkinlermiş gibi davrandığımı hatırlıyorum da içim burkuluyor. Onlara ağızlarını açmalarını söylediğimde bir defada anlamaları gerekiyormuş ya da “a” demelerini istediğimde hemen yapabiliyor olmaları gerekiyormuş gibi hissediyordum ve asla onların bir çocuk olduklarını düşünerek hareket etmiyordum. Bu da benim için bir eksiklik veya düzeltilmesi gereken bir davranış biçimi değildi o zamanlar. Ne yazık ki fakülte eğitimimiz boyunca bu tür bir yaklaşımın nelere yol açabileceği de detaylı olarak öğretilmemişti bizlere.

Ebeveyn olmak doktoru olgunlaştırıyor

Ne zaman ki çocuklarım muayene edilirken çekinmeye başladılar ve doktordan korkmalar başladı, işte o zaman bende de bir takım zihinsel aydınlanmalar başladı. O zamanlar Ağrı ‘da mecburi hizmetteydim ve kızımı oradaki en tecrübeli çocuk doktoruna götürüyordum. O doktor henüz bebek olmasına rağmen kızımı muayene ederken sürekli özür diliyor ve onun canını acıtmak istemediğini söylüyordu. Ayrıca İstanbul’a geldiğimde tanıştığım ve çok sevdiğim KBB uzmanı arkadaşımın çocukları muayene ediş şekline de hayran kalmıştım, o da kapıda karşıladığı çocukların karşısında çömelip onlarla aynı boya geliyordu uzun boyuna rağmen. 

Muayene küçük çocukta travma ile sonuçlanabilir 

Günümüzde çocukların duygu dünyası daha anlaşılır artık. Onların küçük yaşlarda travmalara uğramalarını istemiyor uzmanlar, haklılar da. İleride bu tür travmaların neye dönüşeceği ve onların erişkin yaşlarda onulmaz hangi patolojilere maruz kalacakları konusunda bilgileniyoruz ve bu da hareketlerimize, davranışlarımıza daha çok dikkat etmemiz sonucunu doğuruyor.

Çoğu çocuğun doktor veya diş hekimindeki ilk muayene deneyimleri olumsuz olabiliyor. Bunları sonradan aşmak ve onları ikna edebilmek çok zorlaşabiliyor. O nedenle çocuk muayeneleri sırasında çok özenli olunması gerekiyor.

Bebek ve çocuklar da bir birey olarak kabul edilmeli.

Bir hekim olarak bebek ve çocukların öncelikle bir birey olduklarını bilerek hareket etmeliyiz. Onları kapıda karşılamak, karşılarında eğilerek onlarla göz teması kurmak ilk yapılması gerekenlerden. Onlarla konuşurken asla çocuksu konuşmamak ama ses tonumuzdaki yumuşama ile iletişimi kolaylaştırmak yerinde olacaktır. 

Minik hediyeler verilebilir

Yiyecek harici küçük hediyeler onlarla ilk tanışmada yakınlık sağlar ve çocuğun ilk görüşmedeki tedirginliğini biraz olsun azaltır. Anne babasından önce onunla konuşmaya başlamak da ortama ısınmalarına yardımcı olacaktır. Sonra gerekli bilgiler hem çocuktan hem de ebeveynlerden alındıktan sonra muayene aşamasına geçilir ama burada da ilk yapılacak şey hemen muayeneye başlamak değil kullanılacak araç gereçlerin güzel bir dille tanıtılması olmalıdır. Çeşitli küçük oyunlar oynayarak ve sevimli cümleler ile muayene aletlerinin tanıtımı onların daha kolay muayene olmalarını sağlayacaktır. 

Belki ilk etapta önce anne veya babaya muayene yapar gibi yapmak ve ilk etkinin onlar üzerinde deneyimlenmesi çocukta güven oluşmasını sağlayacaktır. Muayene esnasında oluşabilecek ağrı, rahatsızlık gibi hoş olmayan hislerin daha önceden çocuğa anlatılması onların neyle karşılaşacağını öğrenmelerini sağlar. Muayene ederken bu hisler oluştuğunda ısrarla devam etmeyip ara vermek de yine size güven duymalarını sağlayacaktır.

Anahtar kelime NAZİK olmak

 İşlem sırasında sık sık “kusura bakma, özür dilerim, canını acıtmayacağım, bana güvenebilirsin” gibi rahatlatıcı cümleler kullanmak, ses tonunun olabildiğince yumuşak olması, yüzümüzde tedirgin değil güler yüzlü bir ifadenin olması da sıkıntısız bir deneyim gerçekleşmesini kolaylaştırır. İşlem bittiğinde ise onun ne kadar cesur bir kişi olduğunu söyleyip tebrik etmek çok yerinde olacaktır.

Bu şekilde 1 günlük bebekten 15 yaşındaki bir ergene kadar tüm çocuklar kolayca ve korkutulmadan muayene edilebilirler.

OP DR TAHİR AKDENİZ

KBB UZMANI

cici doktorum diyor ki..

Çocukları doktorla ve iğne ile korkutmak da, muayene sonrası şeker vermek de doğru değil.