Okullar açılınca Kulak Burun Boğaz Hastalıkları artıyor!

Okullar açıldı. Çocuklarda da ders heyecanı başlarken, ebeveynler ise çocuklarının bu öğrenim döneminde ne kadar hastalanacağını hesaplamakta. Konuyla ilgili sizden gelen soruları KBB uzmanı Prof Dr Çiğdem Kalaycık cevapladı. 

Okulların açılmasıyla çocuklarda en sık hangi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ile karşılaşıyoruz?

Okulların açılması ve havaların soğumasıyla beraber evlerindeki daha steril ortamdan daha kalabalık okul ortamlarına giriş yapan çocuklarda kulak burun boğaz hastalıklarında artış görülmekte. Özellikle de kronik bademcik ve geniz eti problemleri olan çocuklar daha sık hastalanır ve akademik performansları da kötü yönde etkilenmektedir. Bu çocuklarda sık üst solunum yolu enfeksiyonları, sinüzit, orta kulak enfeksiyonu gibi hastalıklar görülebilir. 

Geniz eti nedir ve ne gibi durumlara yol açar?

Geniz eti burnun en arka tarafı olan geniz bölgesinde bulunan et parçasıdır. Geniz eti büyümesi kendini kronik burun tıkanıklığı ile göstermektedir. Bu çocuklarda medikal tedavi ile giderilemeyen burun ve geniz akıntıları da görebilmekte ve ağzı açık uyuma, horlama gibi şikayetler oluşmaktadır. Geniz eti problemi nedeniyle kronik ağız solunumu yapan çocuklarda çene ve yüz gelişim değişiklikleri ortaya çıkabilmektedir. Bu çocuklarda kubbe damak denilen derin damak yapısı gelişir, buna bağlı olarak da alt çene arkaya doğru çekilir ve üst çene öndeymiş gibi bir görüntü oluşur. 

Geniz eti büyümesi kulak enfeksiyonu riskini arttırır mı?

Geniz eti büyümesi aynı zamanda orta kulak ile geniz bölgesinin birbirine bağlanmasını sağlayan östaki tüpünü tıkayarak sık kulak enfeksiyonu gelişimine de zemin hazırlamaktadır. Bazı çocuklarda kulak ağrısı, ateş gibi şikayetler olmadığı için sinsi bir hastalık olarak tabir edilen “efüzyonlu otit” görülebilmektedir. Bu durum da çocuklarda tedavi edilmemesi halinde gelişen işitme kaybı ile kendini göstermektedir. Ebeveynler çocuğa seslendiğinde çocuk cevap vermiyorsa çocuğun ebeveyne kulak asmadığı için cevap vermediği, televizyonun sesini çok açtığı zaman bunu keyfi olarak yaptığı düşünülür. Bu nedenle de tanı ve tedavide bazı gecikmeler görülebilmektedir. Ancak, işitme kaybı şikayeti olup geç konulan her tanının çocukta kalıcı hasarlar ile sonuçlanabileceği unutulmamalıdır. Bir çocuğun sık kulak enfeksiyonu geçirme hikayesi varsa veya kulakta sıvı toplanması varsa mutlaka geniz eti büyümesi açısından bir Kulak Burun Boğaz uzmanına muayene olması önerilmektedir. Ayrıca işitme testi de yapılarak işitmede kalıcı bir hasar bırakıp bırakmadığı da takip edilmelidir. 

Efüzyonlu otit (orta kulakta sıvı toplanması) nasıl tedavi edilir?

Efüzyonlu otiti olan çocuklarda başlangıçta antibiyotik tedavisi uygulanır. Beraberinde mukoza şişliğini azaltan, mukus kıvamını incelten ilaçlar kullanılabilir. Alerji tanısı olan hastalarda anti alerjik tedavi eklenmelidir. Sakız çiğnemek ve balon şişirmek gibi aktiviteler östaki kanalının fonksiyonuna yardımcı olabilir. Acil cerrahi uygulamasına ait bir endikasyon yok ise çocuk en azından 2-3 ay takip edilir. Özellikle dil-konuşma gelişimi gecikmiş çocuklar, görme kaybı olan çocuklar, sendromik çocuklar ve işitme kaybı ileri düzeyde olan çocuklarda beklemeden tüp takılması önerilmektedir. Uygulanan tedaviler sonrası yaklaşık 2-3 aylık takipte efüzyonlu otitin devam etmesi, aynı zamanda 30 dB üzerinde işitme kaybı olması durumunda cerrahi tedavi tercih edilir. Cerrahi tedavide kulak zarına havalandırma tüpü takılır. Geniz eti ameliyatı çoğunlukla aynı seansta uygulanmaktadır, çünkü geniz eti sadece büyüklüğü ile değil enfeksiyon odağı oluşturması ile de orta kulak problemlerine sebebiyet vermektedir. 

Ne zaman bademcik ameliyatı önerilir?

Çocuk son 1 yılda 6’dan fazla ateşli bademcik iltihabı geçiriyor ise, bademcik enfeksiyonu ateşli havaleye neden oluyor ise, bademciklerde apse oluşumu gözlemleniyorsa, horlama, ağız açık uyuma, yemek yeme ve yutma problemleri yaşanıyorsa, bademcik büyümesi sebebi ile çene gelişiminde bozulma yaşanıyorsa tüp takılmasının yanında bademcik ameliyatı da uygulanmalıdır. 

Alerji ve üst solunum yolu enfeksiyonu nasıl ayrılır? 

Bahar dönemi aynı zamanda alerji mevsimi de olduğu için alerji ve üst solunum yolu enfeksiyonları birbirine karışabilir. Eğer çocuğun burun akıntısı ve hapşırık şikayetlerine ek olarak kırgınlık, halsizlik, ateş ve uyku hali gibi şikayetleri de mevcut ise üst solunum yolu enfeksiyonundan şüphelenmek lazım. Ayrıca; hastalığın 1 haftadan daha uzun sürmesi, burun akıntısı renginin yeşile dönmesi, balgamlı öksürük, yüzde basınç hissi ve baş ağrısı gibi şikayetlerin olması mevcut hastalığa ek olarak sinüzit başladığı anlamına gelebilmektedir. Böyle bir durumda tedaviye antibiyotik de eklenmesi gerekebilir.

Cici doktorum diyor ki…

Çocuklarınız ilkokula başlamadan KBB muayenesi ve işitme testi yaptırmayı unutmayın.