Anne Sütü İle İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar
Anne olup da bebeğimi emzirmeyeceğim diye düşünen yoktur. Ama yanlış düşünceler ve yanlış inanışlar sonucu bebeğini anne sütünden mahrum bırakan pek çok anne var. İşte o yanlış inanışla, anne sütü mucizesinden bebeğin faydalanmasını engellediği gibi, anneyi de emzirerek sağlayacağı faydalardan alıkoyuyor. Gerek “sütüm yetmiyor” düşüncesi gerekse çevreden, özellikle de aile büyüklerinden gelen baskılar ile mamaya yönelen anneler, farkında bile olmadan çocuklarını mucizevi besin anne sütünden mahrum bırakıyorlar. İşin içine emzirme hurafeleri de girince olay büsbütün içinden çıkılmaz bir hal alabiliyor.
Bir bebeğin en önemli ve hatta tek gıdası olan anne sütünün faydaları saymakla bitmez. Bağışıklık sistemini kuvvetlendiren anne sütü astımdan kansere, alerjiden kansızlığa kadar birçok hastalığın oluşmasına engel oluyor. Ancak internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte ortaya çıkan bazı yazılar annelerin kafasını karıştırabiliyor. Ben de bugün sizlerle özellikle sahada aldığım bazı doğru bilinen yanlışlarıanlatmak istiyorum
Yanlış 1) Benim sütüm az !
Doğumdan hemen sonraki ilk günler bebeğin mide kapasitesi bir tatlı kaşığı kadardır. Dolayısıyla az süt gelir. Sütün artması, sezaryen doğumlardan sonra iki günü bulmaktadır. Anne sütünü değerlendirebilmek için bebeğin takibi önemlidir. Annenin doğumdan hemen sonra bebeğiyle kavuşması gerekmektedir. Bebek ilk 1 saat içinde emzirmeye başlatılmalıdır. İlk günlerde bebekte aşırı bir tartı kaybı yoksa sorun olmamaktadır. Günde 25-30 gram tartı artışı beklenir. Günde 6-7 idrarlı bezi 3-4 kakalı bezi varsa, tartı alımı yeterliyse bebek doyuyor demektir. Eğer bez sayısı ve tartı rakamı düşükse mutlaka süt artırıcı desteklerden, emzirme desteklerinden yararlanmak gerekebilir.
Yanlış 2) Sütüm gelmiyor; ben de mamayla büyüdüm, çocuğum da büyür!
Doğum yapan her annenin genellikle sütü olur. Doğum sonrasında annelerin “Sütüm yetecek mi?” kaygısı sütü azaltır. Bu nedenle annelerin rahat olması gerekir. Anne bol sıvı alıp dinlendikçe sütü gelmektedir. Bebek emmiyorsa, emzirme eğitimi desteği ve süt arttırıcı takviyesi alınabilir. Bebek emdikçe süt gelir, sık sık emzirmek gerekmektedir. Anne sütünün değerlendirilebilmesi için çocuk doktoru tarafından değerlendirme yapılmalıdır. Bebeğin kilosu ve idrar çıkışı normal gidiyorsa ortada bir anne sütü sorunu yoktur.
Yanlış 3) Tatlı ye, sütün gelsin!
Her annenin fizyolojisi farklıdır. Her annenin sütünü farklı gıdalar artırabilir. Temel olan annenin bol su içmesi ve uyku düzenini kurmasıdır. Bol sıvı alan ve dinlenen annelerin sütü artar. Tatlı tüketiminin sütü artırdığı düşüncesi yanlıştır. Tatlı tüketenlerin su içimi fazlalaştığı için sütü artar. Süt artsın diye fazla miktarda yenen tatlıların vücuda şeker yüklemesi yapmaktan başka bi faydası yoktur. Onun yerine yeterli ve dengeli beslenmek, süt arttırıcı gıdalar yemek, bol su içmek yeterli olacaktır.
Yanlış 4) Senin sütün kalitesiz, yaramıyor!
Sütün kalitesi dışarıdan anlaşılmaz. Birinci gün sütüyle, birinci hafta sütü bile farklı içeriktedir. Ayrıca her annenin sütü kendisine ve bebeğine özeldir. Gününde doğan bir bebeğin annesinin sütü ile gününden erken doğan bir bebeğin annesinin sütü içerik olarak farklıdır. Çocuğun büyümesi normal olduğu sürece sütle ilgili farklı söyleyişlere aldırış etmemek gerekir. Sütün renginden, tabakasından, yoğunluğundan sütün yapısı anlaşılmaz.
Yanlış 5) Anne sütü sadece bebeği doyurmak içindir!
Anne sütü sadece karın doyurmak için değildir, pek çok hastalığa kalkan oluşturmak için önemlidir. Anne sütü bebeği hastalıklara karşı korur, bebeğin ilk aşısıdır. Anne sütü, her türlü besin değerini içeren ideal besin kaynağıdır. Bebeği enfeksiyonlardan korur; onun su ihtiyacını giderir. Anne sütünün çene ve diş gelişiminde önemli rolü vardır. Anne sütü ile beslenmiş çocuklar astım, alerji, çocuk diyabeti gibi hastalıklara karşı daha dirençli olmaktadır. Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olur.
Yanlış 6) Bebeği emzirme aralıkları 3 saat olmalıdır!
Genelde üç saatte bir emzirmek gerektiği bilinmektedir. Ancak Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bebeklerin ilk 6 ay, sadece anne sütü ile beslendikleri dönemde, günde en az 8-12 kez emzirilmesini önerir. Özellikle ilk zamanlarda bebek her istediğinde sık sık emzirmek gerekir. Emzirme konusu kurala bağlanırsa anne strese girebilir, bu da sütün azalmasına neden olabilir.
Yanlış 7) Bebeği ağladıkça emzirin!
Bu öneri de doğru değildir. Bebeğin emzirilme sinyalleri ile ilgili küçük ipuçları vardır. Buna göre, bebeği ağladığında emzirmek oldukça güç olabilir, çünkü bebek o an streslidir ve emmek istemeyebilir veya başka bi nedenden kaynaklı da ağlıyor olabilir. Önce bebek sakinleştirmeli, sonra meme teklif edilmelidir.
Yanlış 8 ) Her emzirme sonrasında bebeğin gazı çıkarılmaz!
Her emzirme sonrasında mutlaka gaz çıkarma işlemi yapılmalıdır. Bebek, emerken hava yutabilir; bu da gaz sancısına sebep olur.
Yanlış 9) Gripken emzirmemek gerekir!
Bu inanışın tam aksine bebeğin anne hastayken emzirilmesi gerekir. Annenin hastayken dikkat etmesi gereken bebekle solunum temasının fazla olmamasıdır. Anne emzirirken maske takabilir, ellerini sık yıkayabilir. Anne sütündeki antikorlar ne kadar bebeğe geçerse, bebek o kadar hastalıktan korunur.
Yanlış 10) Emzirmek gebelikten korur!
Anne emzirirken de yumurtlama döngüsü devam etmektedir. Bu nedenle korunma yöntemlerinden faydalanılması gerekmektedir. Doğum sonrasında adet görme zamanları değişkenlik gösterebilir. Annenin bu dönemde mutlaka bir kadın doğum uzmanına danışması gerekir.
Yanlış 11) Sürekli emzirirsen bebek kucak bağımlısı olur!
Özellikle ilk aylarda bebeğin güvene, temasa ihtiyacı vardır. İlk zamanlarda sık sık emzirmek, kucağa almak gerekmektedir. Bebeği en sakinleştirici yer anne kucağıdır.
Yanlış 12) Ek gıdaya geçtikten sonra emzirme kesilmelidir!
Bir yaşına kadar bebekler süt çocuğudur. Altıncı aydan sonra ek gıdaya geçilir ve onlara “tamamlayıcı beslenme” denir. Altıncı ayda yüzde 70 anne sütü, yüzde 30 tamamlayıcı gıda verilir. Ek gıdaya geçildiğinde, emzirme kesilmemelidir.
Yanlış 13) Sarılık olan bebeğe anne sütü verilmemelidir!
Sarılık olan bebeğe anne sütü verilmemesi gerektiği kesinlikle yanlış bir inanıştır. Sarılığı olan bebekte anne sütü kesilmemeli. Anne sütü aksine bebeğin bağırsak hareketlerini artırdığı için yenidoğan sarılığının düzelmesine katkıda bulunuyor. Ne kadar çok emzirilirse o kadar faydası oluyor.
Yanlış 14) Bebek emzirmek için uyandırılmaz!
Bir yanlış inanış da bebeklerin beslemek için uyandırılmayacağıdır. Oysa özellikle ilk aylarda bebeğin günde 8-12 kez emzirilmesi gerekir. Genellikle acıktıklarını belli etseler de bazen uykudan uyanamayabilirler. Bu nedenle 2-3 saatte bir bebeklerin uyandırılarak emzirilmesi gerekir.
Yanlış 15) Mama ile beslenen bebekler daha sağlıklı olur!
Mama ile beslenen bebeklerin daha sağlıklı olacağının hiçbir bilimsel kanıtı bulunmuyor. Aksine tüm bilimsel araştırmalar, halen anne sütü kadar mükemmel içeriğe sahip bir mama üretilemediğini ortaya koyuyor. Anne sütünde besin maddelerinin yanı sıra, vücudun savunma sistemini kuvvetlendiren bağışıklık maddeleri de bulunuyor. Sindirimi daha kolay olan anne sütü aynı zamanda mikropsuzdur. Üstelik bebekliklerinde anne sütü ile beslenen gençlerin mama ile beslenenlere göre zeka düzeylerinin daha yüksek olduğunu ve okulda daha çok başarı gösterdiklerini saptayan bilimsel çalışmalar bulunuyor.
Yanlış 16) Gebeyken emzirilirse anne sütü zehirler!
Gebeyken süt verilirse sütün bebeği zehirleyeceği inancı da emzirme hurafelerinden biridir. Süt veren anne, bu süre zarfında gebe kalırsa süt vermeye ve bebeğini emzirmeye devam edebilir. Fakat anneye hamileyken mutlaka ek gıda takviyesi yapmak gerekir. Özellikle de kemik erimesi yönünden, kalsiyum takviyesi yapılmalıdır. Anne süt vermeye doğumdan sonra da devam edebilir. Yine ek gıda almak kaydıyla, yaşları farklı her iki bebeğini de beraber emzirebilir. Buna Tandem emzirme denir.
Yanlış 17) Memede bekleyen süt ekşir!
Bazen anneler çeşitli gerekçelerle uzun süre bebeğini emziremediklerinde ‘memede bekleyen süt ekşir’ diye inanarak sütlerini sağıp döküyorlar. Bu düşünce hurafeden başka bir şey değildir. Bu son derece yanlış bir inanış nedeniyle ‘mucizevi’ besin ziyan edilmemelidir. Anne sütü memede her zaman taze olarak kalır.
Yanlış 18) Bebeği ilk 6 ay emzirmek yeterlidir!
Bebeğin, anne sütünden en az 6 ay faydalandırılması gerekir. Ancak bu demek değil ki 6 ay dolunca anne sütü kesilmeli. Annenin sütü oluyorsa bebeği 2 yaşına kadar emzirilmek faydalıdır. İlk 6 aydan sonra ek gıdalara başlansa bile önceliğin emzirmeye verilmesi ve bebek anne sütü ile beslendikten sonra ek gıda vermeye geçilmesi gerekiyor.
Cici doktorum diyor ki!
Anne sütünün babalara da faydası vardır. Emzirmek annedeki stresi azaltmaktadır. Aynı zamanda mama fiyatları da malum 🙂