Çocuklarda Su Tüketimine Dikkat Edin

Çocuklar, gün boyu aktif, yerinde duramayan, oyuna doymayan ve maalesef şekere düşkündürler. Bu nedenle hem hızlı olan metabolizmanın düzgün çalışması hem de tüketilen şekerli gıdalarım metabolize olması için su ihtiyaçları fazladır.

Çocuklar ne kadar su tüketmeli?

Günlük alınması gereken su miktarı çocuğun yaşına, cinsiyetine, boyuna, kilosuna ve aktivite durumuna göre değişmektedir. Bebek ve çocukların günlük tüketmesi gereken su miktarı erişkinlerin neredeyse iki katıdır. Çünkü yeni doğan bebeklerin vücudunun yaklaşık % 80’ni, küçük çocukların ise %70’i sudan oluşmaktadır. 

Dünya sağlık örgütünün çocuklara önerdiği günlük alınması gereken su miktarı şöyledir: 

• 3 yaşa kadar günde ortalama 4 bardak
• 4-6 yaş arası günde ortalama 5 bardak
• 9-13 yaş arasında günde ortalama 6-7 bardak
• 14 yaş ve sonrasında günde ortalama 6-8 bardak su içilmesini önermektedir. 

         (1 bardak ortalama 250 ml olarak düşünülebilir)

Su çocuklar için neden önemli?

• Su vücudumuzun tüm hücre, doku ve organ sistemlerinin temel yapı taşlarından biridir. Hücrelerimizin yenilenmesi için suya ihtiyaç vardır. 
• Çocuklarda, vücut yüzeyi daha geniş olduğu için sıcak havalarda, aktivite ve terleme yoluyla su kaybı daha kolay meydana gelir. Bu nedenle su içmeleri önemlidir. 
• Çocukların metabolizmaları yetişkinlere göre daha yüksek ve büyüme gelişme hızı fazla olduğu için su ihtiyaçları daha fazladır.
• Besinlerin sindirilmesinde su çok önemli bir rol almaktadır. 
• Vücudumuzdaki şeker ve aminoasitler gibi moleküllerin çözünmesi ve hücrelere taşınmasında su önemlidir.
• Vücutta üretilen toksinlerin dışarı böbrekler yoluyla atılması için yeterli miktarda su içilmesi gerekmektedir. 
• Dokulara yeterli oksijen ve besin maddelerin kan dolaşımı yoluyla taşınması için suya ihtiyaç vardır. 
• Vücut ısısının belirli aralıkta korunması için suya ihtiyaç vardır. 
• Bağışıklık sisteminin yeterli çalışabilmesi için suya ihtiyacı vardır. Çocukların sık enfeksiyon geçirdikleri göz önüne alınırsa, yeterince su içmelerinin ne kadar önemli olduğu aşikardır. 
• Kan basıncının dengelenmesi için yeterince su içilmesi gerekmektedir. 

Anne sütü alan bebeklere su verilmeli mi?

İlk 6 ay yalnızca ve sadece anne sütü almak bebeğin su ihtiyacını karşılarken aynın zamanda kalori, protein, elektrolit ve yağ ihtiyacını da karşılamaktadır. Bu nedenle ilk 6 ay bebeklere, bebeğin öğün atlamasına ve yeterli beslenememesine neden olacağı için, özel bir durum olmadığı sürece su verilmesi önerilmez. Bebeklerin vücutlarının yaklaşık %75’ini su oluşturmaktadır. Bu nedenle 6. ayda ek gıda başlandıktan sonra beslenme sonrası su verilmesi önerilmektedir. 

Çocuğunuzun yeterince su içtiğini nasıl anlayabilirsiniz?

Çocuklar vücutlarının %5’i kadar su kaybettiğinde bile herhangi bir belirti olmayabilir. Bu nedenle çocuğunuzun su tüketimini takip etmek özellikle hastalık durumunda ve sıcak havalarda önemlidir. Çocuğunuzun yeterli miktarda su tükettiğini anlamanın en kolay yolu idrar miktarını takip etmektir. İdrar açık renkli, bol ve kokusuz olmalıdır. Kabaca bebeğiniz günde 7 kez bez kirletiyorsa, daha büyük çocuğunuz 2-3 saatte bir tuvalete gidiyorsa yeterince su alıyor demektir. 

Çocuğunuz az su tükettiğinde idrar miktarı azalır, idrar koyulaşır. Bunun yanında su kaybı %10 olduğunda dudak, ağız içi kurur ve göz yaşı azalır. Su kaybı arttığında huzursuzluk, şuur bulanıklığı ve baygınlık olabilir. 

Su içmeyen çocuğa nasıl su içirebiliriz?

• Çocuğunuza su içirmek için susamasını beklemeyin. Gün içerisinde ona su içmesini hatırlatın.
• Çocuğunuza suyun önemini yaşına göre anlayabileceği şekilde anlatın. Küçük çocuklara su konusunu öyküleştirerek anlatabilirsiniz. 
• Siz de yeterince su tüketerek çocuğunuza rol model olabilirsiniz. Unutmayın ki çocuğunuz sizi taklit etmeye bayılır. 
• Su tüketimini bir oyun haline getirebilirsiniz. Aile içinde bir su tüketim tablosu yaparak bir nevi oyun oynayabilirsiniz.
• Çocuğunuza değişik ve ilgisini çekebilecek bardaklar ve suluklar alarak su içmeye özendirebilirsiniz.
• Suyun içine meyve parçacıkları atarak daha lezzetli ve aromalı su yapabilirsiniz. 
• Çocuğunuzun gün içinde su içeriği fazla sebze ve meyveleri (salatalık, karpuz, çilek, marul vb) tüketmesini sağlayabilirsiniz. 

Yeterli su tüketmeyen çocukların okul başarısı düşürmektedir. 

Yetersiz su tüketimi çocuklarda sadece fiziksel gelişimi değil, aynı zamanda zihinsel performansı da etkilemektedir. Yapılan çalışmalarda,  yeterince su almayan çocukların konsantrasyonlarının düştüğünü ve öğrenme yeteneklerinin azaldığı saptanmıştır. 

Çocuğunuz su yerine şekerli içecek tüketmesin!  

Çocuğunuz susadığı zaman ilk seçenek mutlaka su olmalıdır! Kesinlikle meyve suyu, konsantre, şekerli ve gazlı içeceklerden uzak durmasını sağlayın. Çocuklarınız susadığında içtiği bu tarz sıvılar içerdikleri şeker oranları nedeniyle fazla tüketildiğinde diş çürümesinin yanında, obezite, diyabet ve karaciğer yağlanmasına da neden olabilir.  

Amerika kalp derneği (AHA) 2-18 yaş arasında çocukların şeker tüketiminin 25 gr altında olmasını önermektedir. 25 gr şeker  ortalama 6 çay kaşığına denk düşmektedir. Oysa 1 kut hazır meyve suyu yada asitli içecek içinde yaklaşık 30-37 gram şeker bulunmaktadır. 200 ml kutu meyveli sütlerde bu oran yaklaşık 10 gr dır.