Alerji Testleri Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Alerji testleri son yıllarda gelişmiş ve artık çok daha detaylı testler; bu sayede alerjik hastalıkların teşhis ve tedavisi daha kapsamlı yapılmaya başlandı. Alerji tesleri ile ilgilli tüm sorularınızı konunun uzmanı Prof Dr Ahmet Akçay sizler için yazdı.

Alerji testleri son yıllarda gelişmiş ve artık çok daha detaylı testler; bu sayede alerjik hastalıkların teşhis ve tedavisi daha kapsamlı yapılmaya başlandı. Alerji tesleri ile ilgilli tüm sorularınızı konunun uzmanı Prof Dr Ahmet Akçay sizler için yazdı. 

Alerjik hastalıklar çok sayıda kişiyi etkilemektedir ve alerjisi olan kişi sayısı her geçen gün artış göstermektedir. Alerjiler, değişen şiddetlerde meydana gelir ve hayat kalitesi üzerinde olumsuz bir etki bırakır. Şiddetli sistemik reaksiyonlar ölümcül olabilir. Bu sebeple alerjinin teşhisi ve kontrol altına alınması önem taşımaktadır. 

Alerji Testi Nedir?

Alerji testi, kişide alerjik reaksiyona neden olan alerjen maddeyi belirlemek için kullanılan bir dizi test ve yöntemlerdir.  

Kaç Çeşit Alerji Testi Vardır? Alerji Testleri Nasıl Yapılır?

 Alerji testleri kandan ve deriden yapılabilir. Kan ve deri testleri kendi içinde çeşitlilik gösterir. Kandan yapılan alerji testleri; total IgE, alerjen spesifik IgE testleri, bazofil aktivasyon testi ve moleküler alerji testlerini kapsar. Deriden yapılan alerji testleri; deri prick testi, yama testi ve intradermal testlerini kapsar. 

Alerji testleri Kaç Yaşında Yapılır?

Bilinmelidir ki ister gıdalara olsun ister solunumsal nedenlere karşı olsun alerji testleri her yaşta yapılabilir.

Ancak alerji testleri gıdalara karşı yapılacaksa bir iki aylıktan sonra, astım ve alerjik nezle gibi hastalıklar için yapılacaksa 2-3 yaşından sonra tercih edilmektedir. Çünkü gıda alerjileri gebelik sırasında başlar ve doğum sonrası çok erken belirti verir. Genellikle 1 yaşından önce başlar ve çoğu 3 yaşından sonra düzelmektedir.  Astım ve alerjik nezle ise genellikle 2-3 yaşından sonra belirti göstermektedir.  

Total IgE Testi

Bu test kişinin alerjik yapısı hakkında kabaca bilgi veren bir testtir. Yüksek çıkması alerjinizin olma ihtimalinin yüksek olduğunu gösterirken mutlaka alerjiniz olduğu anlamına gelmez. Normal veya düşük olması da alerjiniz olmadığını göstermez ancak alerji olma ihtimalinin düşük olduğunu gösterir.

Alerjen Spesifik IgE Testi

Bu test, alerjiye neden olan maddelere karşı veya bileşenlerine karşı IgE değerlerini gösteren bir testtir. Deriden yapılan alerji testinin kandan yapılan şekli olarak düşünülebilir.

Bazofil Aktivasyon Testi

Bazofil aktivasyon testi, kandan yapılan ve bazofillerin alerjenle aktivasyonu gösteren testlerdir. Bu test diğer alerji testleri ile saptanamayan alerjenleri tespit etmeyi sağlamanın yanında, teşhis ve tedavide daha detaylı bilgi sağlayan bir yöntemidir ve özellikle ilaç alerjilerinde tercih edilmektedir. 

Moleküler Alerji Testi

Moleküler alerji testi, kandan alerjiye neden olan besin, polen, ev tozu mite, arı gibi çeşitli alerjenlere karşı spesifik IgE miktarını ölçerek vücudumuzun hem tüm solunum yolu hem de tüm besin alerjilerini ve alerji seviyesini saptayabilen yeni nesil bir alerji testidir. Nano teknoloji kullanılarak Biyochip yöntemi ile yapılan bu test, 300 alerjen ve bileşeni saptayan son derece kapsamlıdır.

Deri Prick Testi

Deri prick testi, IgE’ye bağlı duyarlılığın varlığını değerlendirmek için yapılan en basit yöntemdir. Deri prick testinde, belirli alerjenler bir lanset yoluyla bireyin cildine damlatılarak yerleştirilir. Alerjen maddenin yerleştirlidiği bölge 15-20 dakika gözlemlenir. Kişinin alerjisi varsa uygulama bölgesinde kabarıklık ve kızarıklık meydana gelir. Deriden yapılan alerji testinin gerek yapılması gerekse değerlendirilmesinin 18 yaşına kadar olan çocuklarda çocuk alerji uzmanları, 18 yaşından büyüklerde yetişkin alerji uzmanlarınca yapılması ve değerlendirilmesi çok önemlidir. 

Yama Testi

Daha çok temasa bağlı (metal takılara, kozmetiklere ve impantalara karşı) alerjik hastalıkların teşhisinde kullanılan bir metottur. 

İntradermal Test

İntradermal test, cilt içine uygulanan testtir. Başlıca kullanıldığı alerjik hastalıklar ilaç alerjisi ve arı alerjisidir. 

Alerjilerin Teşhisinde Moleküler Alerji Testinin Önemi: 

1. Tek testle kişinin tüm alerjenleri saptanır,
2. Çapraz reaksiyon ortadan kaldırılarak doğru bir alerji testi sağlar,
3. Gerçek alerjileri ve çapraz reaksiyona neden olan maddeleri saptayarak daha güçlü ve etkili bir alerji aşısı yapılmasını sağlar,
4. Alerjiye neden olan bileşenleri saptayarak; alerjinin şiddeti, ne kadar süre devam edeceği konusunda da bilgi sağlar.

Alerji Testleri Verimli Midir?

Alerji testleri, doğru yerde ve doğru kişiler tarafından; kişinin belirtilerine ve mevcut durumuna uygun bir şekilde yapılırsa yüksek verim alınmaktadır. 

Tek başına alerji testi ile alerjik hastalıkların teşhisi konulmamaktadır. Alerji testlerinde pozitiflik çıkması sadece hassasiyeti gösterir. Alerji diyebilmek için saptanan hassasiyetin alerji yaptığının ortaya çıkarılması gerekir. Tam tersi de alerji testlerinde hassasiyet saptanmaması alerji olmadığını göstermez. Alerjiler çok farklı mekanizmalarla oluşmaktadır. Bu nedenle testlerin yorumlanması ve alerjik hastalıkların tanınması çok önemlidir. 

Alerji Testleri Teşhiste Etkili Midir?

Alerjilerin ciddi etkilerinin olması, hayat kalitesini düşürmesi ve günlük hayatın seyrini değiştiren etkileri olması sebebi ile doğru teşhisi çok önemlidir. Bu noktada belirtilerin seyrine kişinin genel sağlık durumuna göre uygulanabilecek alerji testleri teşhiste çok önemlidir. Bazı alerjiler şiddetli olma eğilimi gösterir ve anafilaksi adı verilen bir şok durumuna neden olur. 

Anafilaksi, kan basıncında ani düşüş, boğazda şişme, solunum yollarının daralması dolayısıyla güçlükle nefes alma gibi belirtilere neden olabilen bir durumdur. Acil tıbbi müdahale gerektiren anafilaksi, müdahale hızlı müdahale edilmediği durumlarda komaya ve hatta ölüme neden olabilir.  

Alerji Testleri Tedaviyi Etkiler Mi?

Alerji testlerinin tedaviye yön verici özelliği vardır. Örneğin alerji aşı tedavisi olacak kişilerde moleküler alerji testi tedaviye yön verir. Aşının içine koyulacak olan bileşenin ve özütün belirlenmesini sağlayarak doğru ve etkili bir alerji aşı tedavisi olanağı sağlar. 

Sonuç Olarak Özetleyecek Olursak;

1. Alerji testleri alerjik hastalıkların teşhis ve tedavisi için yapılan testtir.
2. Alerji testleri her yaşta yapabilmekle birlikte gıda alerjileri için 1-2 aylıktan sonra, solunum alerjileri için 2-3 yaşında yapılması tercih edilir.
3. Alerji tetslerinin hangisinin yapılacağı alerjik hastalığın türüne göre değişmektedir. 
4. Alerji testinde hassasiyet saptanması alerji olduğunu göstermez. Alerji testinde hassasiyet saptanmaması da alerji olmadığını göstermez. 
5. Alerji testleri tek başına teşhis koydurmaz. Klinik belirtilerle birlikte değerlendirilmesi gerekir. 
6. Alerji testlerinin yapılması ve değerlendirilmesi konusunda eğitimli uzmanlar çocuk alerji ve yetişkin alerji uzmanlarıdır. 

Cicidoktorum diyor ki…

Yazımızı okurken aklınızda soru kalmasın.
Immünoglobülin E (IgE), allerjik reaksiyonlarla ilişkili bir proteindir ve normalde kanda çok küçük miktarlarda bulunur.
Bazofil bir çeşit akyuvar (lökosit) hücresidir. Yüksekliği genellikle alerjen bir maddeye temas edildiği veya vücutta iltihaplı bir hastalığın var olduğu anlamına gelir.