Emziren Anne Beslenirken Nelere Dikkat Etmeli?

Emzirme döneminde annenin düzenli ve bilinçli beslenmesi anne sütünü arttırırken, aynı zamanda bebeğin olası sindirim sorunlarını da azaltmaktadır. Toplumsal yargıların aksine annenin emzirirken çok sık ve kalorili beslenmesi doğru değildir. Yeterli ve dengeli beslenen anne, bebek için yeterli ve besleyici anne sütüne sahip olur.   

Emzirmenin fizyolojisi: 

Doğum sonrasında bebeğin meme ucunu ağzına almasıyla birlikte ön hipofiz bezinden prolaktin hormonu salgılanır. Prolaktin hormonu sayesinde memedeki süt kanalları sütle dolar. Bebek emdikçe arka hipofiz bezinden oksitosin hormonu salgılanır ve süt salınımı artar. Oksitosin süt salınımının devamından sorumlu olan hormondur. Emme refleksi gerçekleştikçe süt salınım devam eder. Yeni doğum yapmış annenin süt salgılaması fizyolojik bir şeydir. Yani öyle çok yemek yiyince bebeğe süt olmuyor.  Elbette yeterli ve dengeli beslenmek önemli; fakat anne sütünün olması için bebekle temas ve sık sık emzirmek gerekiyor. Anne sütü bebek için tüm besin gruplarını içeren, büyüme ve gelişme için gerekli olan enerjiyi sağlayan mucizevi bir besindir.

Anne Sütünün hem anne hem de bebek için faydaları:   

Her zaman sterildir, ısı derecesi idealdir.

Besin ögesi bileşimi bebeğin gereksinimlerine uygundur.

Sindirim enzimleri, enfeksiyon önleyiciler, büyüme faktörü ve hormonlar gibi  koruyucu etmenler içerir.

Solunum yolu, gastrointestinal sistem enfeksiyonları daha az görülür,

Emzirmenin çene ve diş gelişimde önemli rolü vardır.

Alerjiye karşı koruyucudur.

Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olur.

Ucuzdur.

Hazırlama sorunu gerektirmez, her an ulaşılabilir.

Anne – bebek arasındaki duygusal bağı güçlendirir.

Anneyi meme kanseri, kemik erimesi gibi sağlık sorunlarından korur. 

Emzirirken hangi besinler alınmalı? 

• Güne mutlaka kahvaltı ile başlanmalı. 

• Öğün atlamamalı. Kahvaltı, öğle ve akşam yemeği ile bunu destekleyen ara öğünler olacak şekilde beslenmeli. Uzun süre aç kalmak emzirirken hızlıca kan şekerinizin düşmesine neden olabilir. İhtiyacınıza göre, ortalama 2-3 saat aralıklarla beslenmek iyi olacaktır. 

• Bol sıvı tüketin. Sıvı ihtiyacınızı su, çorba, meyve-sebzeler, bitki çayları ve şekersiz komposto ile karşılayabilirsiniz.  

• Her gün mutlaka 1 veya 2 adet yumurta yenmeli.

• Günde 1 tabak kıymalı veya zeytinyağlı sebze yemeği yemeye özen gösterin. 

• Kırmızı et, tavuk, hindi, balık gibi proteinli yiyecekler günlük beslenmenizde öğle veya akşam yemeğinin en az birinde yer almalı. 

•Omega-3 kaynağı olarak haftada toplam 350-400 gram balık tüketin. Yeterli balık tüketemiyorsanız omega-3 desteği almaya devam edin.

•Annenin beslenmesi anne sütünün özellikle A,D, K, C, B6, B12 vitamini tiamin, riboflavin, miktarını etkilediği bilinmektedir. Bu nedenle vitamin-mineral eksikliğinin önüne geçilmeli.

•Haşlama, ızgara veya fırında pişirme yöntemleri tercih edilmeli. Kızartmalardan uzak durulmalı.

•Kuru baklagiller (nohut, mercimek, kuru fasülye gibi) oldukça besleyici olsalar da gaz yapan besinlerdir. Bu nedenle eğer sizde gaz yapıyorsa ilk 2 ay uzak durmanızda fayda var.

• Vitamin ve minerallerden zengin olan tüm taze sebze ve meyveleri gaz yapıcı özelliklerini de göz önünde bulundurarak her gün düzenli olarak tüketmeye çalışın. 

•Soğan, sarımsak, brokoli, karnabahar, acı baharatlar veya kurubaklagiller kesin bir bilgi olmasa da anne sütünün tadını değiştirebilir. Bu durum bazı bebeklerde huzursuzluk yapabilir. Eğer bebeğinizde böyle tepkiler gözlemlerseniz bu grup yiyecekleri daha az sıklıkla tüketin.

•Salam, sosis, sucuk gibi şarküteri ürünlerini tüketmeyin. Bu gibi işlenmiş et ürünlerinin parlak pembe renkte olması için nitrit-nitrat denilen gıda katkı maddesi eklenir. Bu maddeler kanserojendirler (kansere neden olan) ve vücudumuza fazlaca alınması tehlikelidir. Sadece hamilelik ve emziklilikte değil genel beslenmenizde de bu besinleri tüketmeyin ya da tüketimini sınırlandırır. Eğer sucuk ve pastırmadan vazgeçemem diyorsanız bildiğiniz ve güvendiğiniz bir kasaptan alıp, çok sık olmamak kaydıyla tüketebilirsiniz. 

•Kuru meyveler ve kuruyemişler bu günlerde yoğun enerjilerinin yanında, demir ve kalsiyum gibi minerallerden zengin olduğu için sizin için faydalı olacaktır. Fakat kalorileri de yüksek olduğu için alınan kilolar kontrol edilerek tüketilmeli. Örneğin; günde 1 avuç badem veya 4-5 adet bütün yemek ceviz yeterlidir. 

•Yemeklerde mutlaka iyotlu tuz kullanın. Doğal besinlerde yeterli alınmayan iyot, ancak iyotlu tuzun kullanılması ile anne sütünden bebeğe geçer. İyot yetersizliği troid hormonlarının çalışmamasının yanı sıra bebeklerde zeka geriliğine yol açar. 

•Sebzelerin, makarna ve eriştenin haşlama sularının dökülmesi özellikle B grubu gibi suda eriyen vitamin kayıplarına neden olur. Haşlama yerine sebzelerin buharda pişirilmesi denenmeli. Makarna, çekeceği kadar su ile haşlamadan pişirilmeli. Eğer haşlanıyorsa haşlama suyunu dökülmeyip çorbalarda kullanabilir.

•Pekmez, demir içeriği yüksek bir besindir. Kahvaltıda şeker/reçel yerine tatlı olarak tercih edilebilir. Tahin-pekmez olarak 1 çorba kaşığı kadar her gün kahvaltınıza ekleyebilirsiniz.

•Helva veya baklava gibi tatlı yemek tek başına anne sütünü arttırmayacaktır. Bunların etki mekanizması sizi susatıp dolaylı yoldan sıvı alımınızı arttırmaktır. Sütüm artsın diye çok yememelisiniz. 

•Hazır meyve suları, gazoz, asitli ve kolalı içeceklerden uzak durun.

•Tarım ilacı atıklarının olabileceği düşünülerek sebze ve meyveleri iyice yıkayın.

•Nikotin, kafein, alkol gibi zararlı maddeler anne sütüne geçebilir. Bu nedenle kahve tüketimini sınırlayın, sigara ve alkol kullanmayın.

Doğum kiloları ne zaman gidecek ?

Birçok doğum yapan annenin ortak derdi doğum kilolarıdır fakat bundan kurtulmak için çok hızlı hareket etmemelisiniz. Çünkü anneler zayıflamaya odaklanıp ihtiyaçlarından daha az yemek yiyerek; yetersiz besleniyor, anne sütü azalıyor ve belki de emzirmenin faydalarından mahrum kalıyorlar.

Emzirmek zaten çok kalori yaktıran ve metabolizmayı hızlandıran bir eylem. Vücudunuz 100 ml süt salınımı için yaklaşık 70 kalorilik enerji harcar. Bebeğinizi emzirirken rahatlıkla günde 350-500 kalori harcayabilirsiniz. İlerleyen aylarda tam emzirme gerçekleştiğine harcanan enerji daha da artacaktır. Bu da size ekstra bir şey yapmadan ayda 0.5 ile 1 kg kaybetmeyi garantiler. 

İlk 4 ay, ayda 2 kg dan fazla ağırlık kaybı anne sütünün verimliliğini olumsuz etkileyebilir. Doğum sonrası ayda ortalama 0.5-1 kg kaybı sağlıklı kabul edilebilir. Eğer anne obez ise ayda 2 kg kaybı kabul edilebilir. Aksi halde düşük kalorili bir diyet yapmamalısınız. 

İlk 4 ay mutlaka bir beslenme uzmanı tarafından planlanmış; anne sütünü destekleyen, yeterli ve dengeli beslenmenizi sağlayacak bir program uygulayabilirsiniz.