Human Papilloma Virus

Bir önceki yazımda sizlere genç yetişkin ve yetişkinlerde yapılması gereken aşılar hakkında bilgi vermiştim. Bu yazıda çocukluk yaş grubundan çıkan ancak henüz erişkin olmayan kişilerin aşılanmasında önemli yer tutan HPV aşısından bahsetmek istiyorum.

HPV cinsel yolla en yaygın bulaşan enfeksiyondur!

İnsan papilloma virüsü(HPV- Human papilloma virüs) en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biridir. Rahim ağzı(serviks), penis, anüs bölgesi, vajina, ağız- yutak bölgesinde kanser gelişmesinde başlıca sebeptir. Kanserlerin yanında vajina, genital siğiller ve solunum yollarındaki papillom gelişiminin sorumlusudurlar. Bu hastalıklardan korunmada öncelikli olan profilaktik HPV aşısı uygulamalarıdır. Dünya genelinde gelişmiş ülkeler HPV aşısını rutin aşılama programına almıştır. Ülkemizde sağlık bakanlığı tarafından henüz aşılama programına dâhil edilmemiştir.

Cinsel olarak aktif olan yetişkinlerin tamamı hayatlarının bir bölümünde bu virüsle karşılaşır!

HPV de tek konakçı insandır. Bulaş genellikle ilk cinsel ilişkiden hemen sonra olmaktadır. Hastalığa genellikle genç erişkinlik ve adölesan dönemde yakalanılmaktadır. Daha nadir olarak erişkin dönemde de enfeksiyon kapılabilmektedir. HPV o kadar yaygındır ki cinsel aktif olan kadın ve erkeklerin neredeyse tamamı hayatlarının bir döneminde bu virüsle enfekte olmaktadır. HPV enfeksiyonlarının çoğu klinik bulguya neden olmadığından çoğu hasta enfekte olduğunun farkında değildir. Bu sebeple toplum sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Enfekte olunan virüs türü oldukça önemlidir. Kanser gelişimine neden olma durumuna göre yüksek ve düşük riskli olarak iki farklı grupta değerlendirilirler.

Her HPV varyantı kanser yapar mı?

Kansere neden olma riski yüksek olanlar HPV 16,18,31,33,35,39,45,51,52,56,58,59,66,68 iken, kanser yapma oranları düşük ancak siğil oluşumuna neden olan tipler 6,11,40,42,43,44,54 ve 55 dir. Serviks kanseri dünya genelinde kadınlar arasında 4. En sık görülen kanserdir. HPV 16-18 serviks kanserinin %90’ından sorumludur. Türkiye’de HPV 16-18 sıklığı %4,2 ile%67,6 arasında değişmektedir. Kadın kanserlerinin %9,4 ü, erkek kanserlerinin %6 sı HPV kaynaklıdır.

HPV enfeksiyonu için risk faktörleri nelerdir?

• Erken yaşta ilk cinsel ilişki, 
• Cinsel davranış tarzı
• Çok seks partneri varlığı, 
• Kişide viral yük fazlalığı, 
• Bağışıklığı baskılayıcı ilaç kullanımı
• HİV taşıyıcılığı, 
• Sosyo ekonomik şartların kötü olması. 

HPV aşısı

HPV aşı uygulamaları hastalıktan korunmada oldukça önemlidir. Ülkemizde çocukluk yaş grubu aşıları birinci basamak sağlık hizmeti veren kurumlar tarafından sıkı takip altındadır ve bu aşılar sgk tarafından karşılanmaktadır. Ancak HPV aşıları 11 yaş itibari ile yapılmaya başlanıp ücretlidir. Bu sebeple aşı uygulaması ve takibi ebeveynlerin ve adölesan ya da genç ergeni takip eden doktorun kontrolü ve yönlendirmesi ile olmaktadır. HPV için 3 tip aşı bulunmaktadır: Cervarix, Gardasil ve Gardasil 9. Bu aşılar %85-90 arasında etkilidir. İngiltere aşılanmış kadınlarda serviks kanserinin tamamen ortadan kalktığını göstermiştir.

Seksüel aktivite başlamadan aşı uygulaması tamamlanmalıdır. Kadınlarda aşılama için üst yaş sınırı yoktur. HPV ile enfekte olmayan seksüel aktif kadınlar aşıdan tam fayda görür. Daha önce enfekte olan kadınlar aşıdan daha az fayda görür. Aşı yapılmış olmak smear tarama testini yaptırmamayı gerektirmez, yıllık smear takibi her kadında yapılmalıdır. Aşının koruma süresi tam olarak bilinmemektedir.